ارزيابي دسترسي به پارك‌هاي شهري به‌كمك شاخص‌هاي مكاني براي رسيدن به آرمان‌هاي شهر عدالت‌محور (مطالعۀ موردي: منطقۀ 11 شهر تهران)

امروزه نقش و اهميت فضاهاي سبز و پارك‌هاي شهري در محيط‌زيست و كيفيت زندگي شهروندان، بر كسي پوشيده نيست. پارك‌هاي شهري از امكانات مهم رفاهي هستند كه شرايط مناسبي را براي گذران اوقات فراغت شهروندان فراهم مي‌آورند و نقش مهمي را در حفظ سلامت روح و جسم آنان ايفا مي‌كنند. با اين حال، در بيشتر شهرهاي بزرگ و كوچك، توزيع پارك‌ها در سطح شهر با عدالت فضايي همراه نبوده است و شهروندان در نواحي يا محله‌هاي مختلف، سطح دسترسي يكساني به پارك‌ها ندارند. با توجه به تحقق آرمان‌هاي شهر عدالت‌محور و دستيابي به عدالت فضايي در توزيع خدمات عمومي در شهر، ضروري است دسترسي به پارك‌ها در مكان‌هاي مختلف ارزيابي و توجه بيشتري به مكان‌ها با سطوح دسترسي پايين شود. مطالعۀ كاربردي حاضر به ارزيابي ميزان دسترسي به پارك‌هاي شهري، با استفاده از شاخص‌هاي مكاني و ابزارهاي تحليلي GIS پرداخته است. شاخص‌هاي مورد استفاده در اين مطالعه عبارت بودند از: شاخص‌هاي پوشش، كمترين فاصله، فاصلۀ ميانگين، شاخص مجاورت، روش دومرحله‌اي حوزۀ تأثير شناور و دومرحله‌اي حوزۀ تأثير شناور وزن‌دار. نتايج حاكي از آن است كه به‌طور ميانگين سطح دسترسي بيش از 90 درصد بلوك‌هاي منطقه به پارك‌هاي كوچك و متوسط در منطقۀ مورد نظر زير حد متوسط و تا حد بسيار زيادي مشابه يكديگر است. همچنين سطح دسترسي به پارك‌هاي بزرگ در شرايط مطلوب‌تري بوده است؛ به نحوي كه سطح دسترسي بيش از 40 درصد بلوك‌هاي منطقه به اين پارك‌ها بيش‌ازحد متوسط است. اختلافات جزئي كه در نتايج حاصل از روش‌هاي مختلف ديده مي‌شود، به تفاوتي كه در منطق آن‌ها وجود دارد، مرتبط است. همچنين در نتايج مربوط به سطح دسترسي به پارك‌هاي بزرگ اختلافاتي وجود دارد كه محدوديت‌هاي روش‌هاي پوشش، دومرحله‌اي حوزۀ تأثير شناور و دومرحله‌اي حوزۀ تأثير شناور وزن‌دار (با ضريب تضعيف فاصلۀ نامناسب) را به‌خوبي نشان مي‌دهد.