تحليلي بر سرزندگي شبانۀ شهري در شهر رشت

استفادۀ بيش‌از‌حد برنامه‌ريزان از فضاهاي شهري تنها براي تأمين نيازهايي مانند مسكن و نيازهاي اوليه، شهرها را به فضايي سرد و بي‌روح تبديل كرده است. فضاي شهري در اين مفهوم سرزندگي لازم را ندارد و ساكنان شهرها را به افرادي افسرده تبديل كرده است؛ از اين‌رو برنامه‌ريزان سعي كرده‌اند سرزندگي را حداقل در بخش‌هايي از شهر ايجاد كنند. در اين مسير افزون بر جنبۀ فضايي، به جنبۀ زماني ايجاد فضاهاي سرزندۀ شهري نيز نگاهي داشته‌اند كه از جملۀ آن تأكيد بر ايجاد و توسعۀ فضاهاي سرزندۀ شبانۀ شهري است. شكل‌گيري فضاهايي اين‌چنين در شهرها، جنبه‌اي فرايندي دارد. بخش‌هايي از شهرها نيز به دلايل گوناگوني در ساعات مختلف و حتي در شب از تكاپوي ويژه‌اي برخوردارند. شناسايي چنين فضاهايي مي‌تواند در توسعۀ سرزندگي شبانۀ شهري اهميت فراواني داشته باشد. شهر رشت به‌عنوان بزرگ‌ترين شهر شمال كشور و شهري شناخته‌شده در سطح ملي به‌منزلۀ قطب گردشگري، به‌همراه ويژگي‌هاي فرهنگي مردم مي‌تواند جايگاه مناسبي در اين مسير داشته باشد. بر اين ‌اساس، هدف اين پژوهش شناسايي فضاهاي سرزندۀ شبانۀ شهر رشت و مطالعه ويژگي‌هاي اين فضاهاست. در پژوهش توصيفي-تحليلي حاضر سطح تحليل در مناطق پنج‌گانه اين شهر بررسي شده است. روش جمع‌آوري اطلاعات اسنادي و ميداني بوده و براي تحليل پژوهش از روش ميانگين، آزمون ANOVA، تحليل خوشه‌اي فضايي چندفاصله‌اي و بيضي انحراف معيار استفاده شده است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد شهر رشت از نظر فضاهاي سرزندۀ شبانه وضعيت نسبتاً نامطلوبي دارد. همچنين از نظر شاخص‌هاي سرزندگي شبانۀ شهري، در بعد اجتماعي و اقتصادي تفاوت معناداري در مناطق پنج‌گانۀ اين شهر ديده مي‌شود. از سوي ديگر، فضاهاي سرزندۀ شبانه در اين شهر به توزيع خوشه‌اي نزديك‌تر هستند.