ارزيابي و پيش‌بيني تغييرات كاربري زمين شهري در شهر لاهيجان

در سال‌هاي اخير، تغييرات كاربري زمين در شهرهاي مختلف ايران، موجب به‌وجودآمدن مشكلاتي مانند افزايش دماي سطح زمين، آلودگي محيط‌زيست، كاهش اراضي كشاورزي و غيره شده است. افزايش روزافزون جمعيت شهرنشين در شهر لاهيجان در چند دهۀ اخير، موجب تغييرات كاربري زمين شده است؛ از اين‌رو سنجش وضعيت اين تغييرات در دهه‌هاي اخير و پيش‌بيني تغييرات آتي ضرورت پژوهش حاضر است. با استفاده از فناوري سنجش‌ازدور مي‌توان ميزان تغييرات كاربري زمين را بررسي كرد. در اين پژوهش تصاوير سنجش از راه دور، در سال‌هاي 1999، 2008 و 2018 تهيه شده است. به‌منظور طبقه‌بندي تصاوير سنجش از راه دور از روش خوشه‌بندي در نرم‌افزار GIS استفاده شد. سرانجام نيز پيش‌بيني تغييرات كاربري اراضي در سال 2028، با استفاده از مدل زنجيرۀ ماركوف در نرم‌افزار TerrSet صورت گرفت. نتايج نشان مي‌دهد مساحت پوشش گياهي از سال 1999 تا سال 2008 به ميزان 9/88 درصد و در بازۀ سال‌هاي 2008 تا 2018 به ميزان 7/62 درصد كاهش ‌يافته است. در مقابل محيط انسان‌ساخت در مقايسه با محيط طبيعي افزايش يافته است. نتايج مقايسۀ مساحت كاربري پوشش گياهي و مناطق انسان‌ساخت در پيش‌بيني ماركوف براي سال 2028، نشان‌دهندۀ افزايش قابل‌توجه محيط انسان‌ساخت به محيط طبيعي با پوشش گياهي است. پيش‌بيني صورت‌گرفته نيز نشان مي‌دهد، مساحت محيط طبيعي در شهر لاهيجان در سال 2028، به ميزان 35/31 درصد در مقايسه با سال 2018 كاهش خواهد يافت. در مقابل محيط انسان‌ساخت افزايش چشم‌گيري يافته است و 93/85 درصد از كل مساحت شهر لاهيجان را به خود اختصاص خواهد داد. براي كاهش اين روند مي‌توان سياست‌هاي متفاوتي از قبيل نظارت بر ساخت‌وسازهاي بي‌رويه و حمايت از مالكان داراي زمين‌هاي كشاورزي را درپيش گرفت.