اثر وفور منابع طبيعي بر توسعه آموزش ( مطالعه تجربي كشورهاي حاشيه خليج فارس )

فراواني منابع طبيعي نظير نفت مي‌تواند به يك عامل بازدارنده در رشد و توسعه كشورها منجر شود. ‌چنين پديده‌اي نفرين منابع ناميده مي‌شود كه شناسايي آن در پژوهش‌هاي اقتصادي سابقه طولاني دارد. سهم عمده نفت در بودجه كشورها علاوه بر اثرگذاري در متغيرهاي كلان اقتصادي مي‌تواند در متغيرهايي اجتماعي نظير آموزش نيز اثرگذار باشد چراكه درآمد زياد ناشي از فروش منابع، اهميت درآمدزايي از محل دانش را كاهش مي‌دهد. وجود چنين رابطه‌اي مي‌تواند نشانة كم‌توجهي اقتصاد‌هاي نفتي به دانش و آموزش باشد كه در بلندمدت آثار عميق و نامطلوبي بر عملكرد اقتصادي خواهد داشت. اين پژوهش مي‌كوشد تا چنين پديده‌اي را در كشورهاي حاشيه خليج فارس كه داراي رانت منابع نفتي هستند مورد بررسي قرار دهد. براي اين منظور سه متغير معرف كميت و كيفيت آموزش در اين كشورها انتخاب شده‌اند. اطلاعات در دورة زماني 18 سالة منتهي به 2017 قرار دارند. در پردازش داده‌ها از روش ميانگين گروهي تلفيقي استفاده شده است. نتيجه پژوهش نشان داده است كه در بلندمدت رانت منابع نفتي موجب افت كيفي و كمّي آموزش شده است. به نحوي كه با رشد 20 درصدي رانت منابع نفتي در كشورهاي حاشيه خليج فارس، نرخ ثبت نام متوسطه 3.4 درصد، ميانگين سال‌هاي تحصيل بزرگسالان 1.8 درصد و كيفيت آموزش 0.8 درصد كاهش مي‌يابد.