واكاوي موانع مديريت پايدار منابع آب كشاورزي از ديدگاه گندمكاران روستاهاي شهرستان مراغه

Investigating the Barriers to Sustainable Management of Agricultural Water Resources from the Viewpoint of Wheat Farmers in Maragheh

هدف از اين تحقيق، واكاوي موانع مديريت پايدار منابع آب كشاورزي از ديدگاه گندمكاران روستاهاي شهرستان مراغه، براي ارايه راهكارهاي مناسب جهت بهبود مديريت پايدار منابع آب كشاورزي و كاهش مشكلات بود. جامعه آماري پژوهش گندمكاران آبي روستاهاي شهرستان مراغه بودند (240=N) كه با استفاده از جدول مورگان، حجم نمونه آماري 149 نفر محاسبه شد. به منظور دستيابي به نمونه ها در اين پژوهش، از روش نمونه گيري طبقه اي با انتساب متناسب استفاده شد. پرسشنامه ابزار اصلي پژوهش بود كه با استفاده از مرور منابع و مصاحبه با صاحبنظران طراحي و روايي محتوايي آن مورد تاييد قرار گرفت. براي بررسي پايايي آن 30 پرسشنامه تكميل و مقدار آلفايكرونباخ آن 0/85 به دست آمد كه نشان دهنده پايايي قابل قبول پرسشنامه بود. با استفاده از تكنيك تحليل عاملي اكتشافي موانع مديريت پايدار منابع آب كشاورزي به هفت دسته موانع اقتصادي، چاه هاي غيرمجاز و بهره برداري بيرويه، مديريت نامناسب، ويژگي هاي كانال، نگرش و كمبود دانش فني، اقليم و ترويج و ارتباطات طبقه بندي شدند كه در مجموع 67/15 درصد تغييرات واريانس كل را تبيين مي كردند. نتايج تحقيق نشان داد آموزش و افزايش آگاهي، مشاركت دادن كشاورزان در امر مديريت منابع، حمايت هاي مالي از كشاورزان جهت بهينه سازي روش هاي آبياري و تصويت قوانين مفيد و موثر از سوي دولت جهت جلوگيري از حفر چاه هاي غيرمجاز در كشور و همچنين منطقه مورد مطالعه موجب تحقق بهتر و سريعتر مديريت پايدار منابع آب خواهد شد.

The purpose of this study was to investigate the obstacles to sustainable management of agricultural water resources from the perspective of wheat farmers in rural areas of Maragheh city in order to provide appropriate solutions to improve sustainable management of agricultural water resources and reduce problems. The statistical population of the study was irrigated wheat farmers in the villages of Maragheh city (N = 240), using Morgan table, the statistical sample size was 149 people. In order to obtain the samples in this study, used a proportional boundary sampling method. The questionnaire was the main research tool that was approved by resource review and the interview by design experts and its content validity. To evaluate its reliability, 30 questionnaires were completed and Cronbach's alpha value was 0.85, which indicates the acceptable reliability of the questionnaire. Using exploratory factor analysis techniques of barriers to sustainable management of agricultural water resources into seven categories of economic barriers, illegal wells and improper operation, improper management, channel characteristics, attitude and lack of technical knowledge, climate and promotion and communication were classified as explaining 67.15% of the total variance changes. The results showed that education and awareness raising, participation of farmers in resource management, financial support to farmers to optimize irrigation methods and the adoption of useful and effective laws by the government to prevent the drilling of illegal wells in The country as well as the study area will lead to better and faster realization of sustainable water resources management. Keywords: Water Resources Protection, Maraghe City, Agriculture, Irrigated Wheat Farmers.