اثربخشي درمان مبتني بر تعامل والد-كودك بر بيش‌حمايتگري، علائم اضطراب مادران و كاهش علائم اضطراب جدايي در فرزندانشان

Effectiveness of Parent-Child Interaction Therapy on overprotection, mothers’ anxiety symptoms and children’s separation anxiety’s symptoms

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسي اثربخشي درمان مبتني بر تعامل والد-كودك به مادران كودكان مبتلا به اختلال اضطراب جدايي بر اضطراب كودكان، بيش‌حمايتگري و علائم اضطراب مادران بوده است. روش پژوهش، نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه كنترل بود. جامعه آماري پژوهش حاضر شامل تمامي مادران كودكان مبتلا به اختلال اضطراب جدايي، با دامنۀ سني 3 تا 6 سال شهر اصفهان در سال 1397 بود. 30 نفر از مادراني كه فرزندانشان داراي اختلال اضطراب جدايي تشخيص داده شدند، به‌صورت نمونه‌گيري در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمايش و كنترل همتا سازي شدند. ابزارهاي پژوهش شامل، پرسشنامۀ مرضي كودكان 4-CSI (فرم والدين)(اسپرافكين و گادو، 1994)، پرسشنامه ارزيابي رابطۀ مادر- كودك (MCRE)(رابرت، 1961) و پرسشنامۀ حالت- رگه اضطراب اسپيلبرگر (1960) بود. آموزش مادران در قالب 10جلسۀ نود دقيقه‌اي در گروه آزمايش به‌صورت انفرادي اجرا شد. در پايان دو گروه پرسشنامه‌هاي ياد شده را به‌عنوان پس‌آزمون تكميل كردند. داده‌ها با استفاده از تحليل كوواريانس وروش نمره افزوده و تي مستقل مورد تحليل قرار گرفت. تحليل نتايج بيانگر تأثير كاربندي آزمايشي بر كاهش نمره‌هاي اضطراب كودكان و مادران گروه آزمايشي در مقايسه با گروه كنترل بود، همچنين درمان مبتني بر تعامل والد-كودك موجب كاهش، رفتارهاي بيش حمايگرايانه مادران در گروه آزمايش شد. به‌طوركلي يافته‌ها نشان مي‌دهد، درمان مبتني بر تعامل والد كودك، سبب كاهش علائم اختلال اضطراب جدايي كودكان و اضطراب و بيش‌حمايتگري مادران آن‌ها مي‌شود.

The present study aimed to investigate the effect of Parent-Child Interaction (PCIT) Therapy of mothers on children with separation anxiety disorder, on reducing over protection, parenting anxiety and anxiety symptoms of their 3-6 years old children. The research design was quasi-experimental with pre-test and post-test and control groups. To do so, 30 mothers of children with SAD (separation anxiety disorder) were selected using at-hand sampling and, then, they were replaced into two experimental and control groups after being matched. The research tools were included CSI-4 questionnaire (Sprafikin & Gadow, 1994), MCRE questionnaire (ROBERT, 1961), and State-trait Anxiety Inventory (STAI) (Spielberger, 1960). The parental behavior training was performed in ten 90-minute sessions in experimental group. Data were analyzed using analysis of covariance, gain score, and T-test. The results show the effectiveness of experimental treatment on reduced scores of anxiety in children of mothers in the experimental group compared with the control group. The results also showed decrease in over protection and anxiety in mothers in the experimental group. Generally speaking, the findings demonstrated that parent-child interaction education causes to reduce the separation anxiety disorder signs, parental anxiety symptoms, and over protection. Moreover, it constructs secure attachment between child and parents.