مطالعه ي هيستومورفولوژيكي تكامل روده بزرگ در سنين مختلف جوجه‌شتر مرغ نژاد آفريقايي (Struthio camelus)

Histomorphological study of large intestine development at different ages of african ostrich chickens (struthio camelus)

ريخت شناسي روده‌ بزرگ در پرندگان متفاوت است. اين ارگان علاوه بر نقش هاي تغذيه اي به دليل تجمعات بافت لنفاوي نقش ايمونولوژيك مهمي دارد. مطالعه حاضر با هدف گسترش دامنه­ي دانش بافت­شناسي دستگاه گوارش در پرندگان از طريق بررسي­هاي هيستومورفولوژي و هيستومورفومتري ساختمان سكوم و كولون در سنين مختلف جوجه­ي شتر مرغ نژاد آفريقايي طراحي و اجرا شد. 36 جوجه شترمرغ در 6 گروه سني 6 قطعه‌اي و در سنين يك و پانزده‌روزگي و يك، سه، شش و دوازدهه ماهگي از مزارع تهران انتخاب ‌شد. نمونه‌هاي بافتي از بخش‌هاي مختلف سكوم و كولون جدا گرديد و پس از انجام مراحل تهيه لام از رنگ آميزي هماتوكسيلين و ائوزين استفاده گرديد. در سكوم و كولون اپي تليوم مخاط از نوع استوانه اي و استوانه اي شبه مطبق بوده و تعداد سلول هاي گابلت با افزايش سن جوجه ها افزايش مي يابد. ماهيچه مخاطي در قاعده سكوم نامشخص و نازك ولي در رأس سكوم و كولون واضح بود. ضخامت لايه ماهيچه­اي همزمان با سن افزايش مي يافت و مقاطع عصبي مربوط به شبكه آئورباخ بيشتر در بينابين الياف لايه طولي طبقه عضلاني ديده­شد. تشكيلات لنفاوي نيز در ناحيه پارين و از سن شش ماهگي به بعد بصورت فوليكولار مشاهده گرديد. به طور كلي از لحاظ هيستومورفولوژيك، تكامل روده بزرگ در جوجه شتر مرغ ها شباهت بسياري با ساير پرندگان و بخصوص خانواده سينه پهنان دارد و تفاوتها را مي­توان در وضعيت ماهيچه مخاطي و چگونگي پراكندگي و ظهور تشكيلات لنفاوي جستجو كرد.

The morphology of the large intestine in birds is different. In addition to its nutritional role, because of the existence of lymphatic tissue, it plays an important immunological role. The present study was designed and conducted to expand the histological knowledge of the gastrointestinal tract in birds by evaluating the histomorphology of the cecum and colon at different ages. For this purpose, 36 ostrich chicks were selected in 6 age groups. These samples were selected from slaughterhouses around Tehran at the ages of one and fifteen days and one, three, six, and twelve months. In this study, it was found the epithelium of the cecum is pseudostratified and simple columnar, and the number of goblet cells increases with the age of the chickens. The muscularis mucosa at the base of the cecum was indistinct and thin, but clear at the apex of the cecum and colon. The thickness of the muscular layer increased with age the Auerbach plexus were mostly seen between the fibers of the longitudinal layer of the muscular layer. The lymphatic tissue was also observed in follicular shape in the lamina propria of the cecum from the age of six months. Based on the results, it can be concluded that in general, in terms of histomorphological features, the development of the large intestine in ostrich chickens is very similar to other birds, especially the Struthioniformes. However, the differences can be found in the condition of the muscularis mucosa and the distribution and timing of lymphatic tissue formation.