تحليل چندسطحي همبسته‌هاي فردي و استاني باروري در ايران

ايران از دهه 1380 تاكنون در زمره كشوهاي با سطح باروري زير سطح جانشيني قرار گرفته است. رفتارهاي باروري با طيف گسترده‌اي از عوامل خرد و كلان مرتبط و همبسته مي‌باشند. اين مقاله با هدف بررسي عوامل فردي و استاني مؤثر بر باروري در ايران با استفاده از يك رويكرد تحليل چندسطحي انجام شده است. داده‌هاي خرد سرشماري سال 1395 براي نمونه 7000 نفري از زنان 49-15 ساله براي 31 استان كشور با استفاده از نرم‌افزار HLM مورد تحليل قرار گرفت. رفتار باروري براساس شاخص تعداد فرزندان زنده بدنيا آمده (CEB) اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد متغيرهاي سطح فردي شامل تحصيلات، اشتغال، و محل سكونت شهري‌ـ روستايي بطورمعناداري با رفتار باروري رابطه دارند. در سطح استاني عواملي نظير ميزان شيوع روش‌هاي پيشگيري از بارداري، ضريب نفوذ اينترنت، و شاخص توسعه‌يافتگي با باروري رابطه معناداري دارند. نفوذ و اثرگذاري عوامل فردي (به‌ويژه تحصيلات) بر رفتار باروري قوي‌تر از عوامل سطح استاني مي‌باشد. در نهايت، كاربرد نتايج مقاله در درك پويايي باروري در ايران و سياستهاي جديد افزايش باروري به بحث گذاشته شده است.