شناسايي و تحليل پيشرانهاي اقتصادي ناشي از نوسانات سطح آب درياچه اروميه درعدم تعادلهاي فضايي

در دهه‌هاي اخير، درياچۀ اروميه با كاهش جدي آب مواجه شده است. اين امر به نوبۀ خود اثرات مستقيم و غيرمستفيم بر وضعيت اقتصادي مناطق و سكونتگاه‌هاي اطراف و به‌‌تبع آن بر عدم تعادل‌هاي فضايي در منطقه داشته است. اين پژوهش، با نگاه آينده‌پژوهانه به شناسايي مهم‌ترين پيشران‌هاي اقتصادي مؤثر در عدم تعادل‌هاي فضايي پرداخته است. تحقيق حاضر از نوع تحليل ساختاري، از نظر ماهيت داده‌ها كيفي و بر‌اساس روش گردآوري داده‌ها، اسنادي و پيمايشي و قلمرو تحقيق نيز حوضۀ آبريز درياچۀ اروميه است. جامعۀ آماري اين تحقيق شامل خبرگان و برنامه‌ريزان در منطقۀ مورد مطالعه مي‌باشد كه بـه روش (گلوله برفي) 35 نفر بـه‌عنوان نمونه انتخاب شده‌اند. در اين تحقيق، سعي شده است با بررسي آمار و شاخص‌هاي اقتصادي ميزان اين اثرات بيشتر آشكار گردد. بنابراين، از ماتريس تأثيرات متقاطع در محيط نرم‌افزار ميك‌مك جهت شناسايي نيروهاي پيشران، از ضريب مكاني (LQ) و تخمين تراكم كرنل در محيط نرم‌افزاري ARC GIS براي تجزيه‌و‌تحليل داده‌ها و اطلاعات استفاده شده است. نتايج حاصل از تحليل داده‌ها نشان مي‌دهد، از 15 پيامد اقتصادي مهم در منطقه، كاهش اشتغال در بخش كشاورزي، افزايش بيكاري و كاهش درآمد در بخش كشاورزي و دامداري از مهم‌ترين و اثرگذارترين پيامدهاي ناشي از كاهش سطح آب درياچه خواهد بود. كاهش اشتغال در بخش كشاورزي در مناطق روستايي به تنهايي از تأثيرگذارترين پيامدهاي اقتصادي در منطقه مي‌باشد كه نقش مهمي در ايجاد عدم تعادل‌هاي فضايي در منطقه مورد مطالعه شناخته شده است. همچنين يافته‌هاي ضريب مكاني نيز نشان مي‌دهد، اين محدوده در بخش كشاورزي صادر‌كنندۀ نيروي كار مي‌باشد. در حالي‌كه اقتصاد اصلي اين منطقه، كشاورزي است و بيشترين نيرو در بخش خدمات فعاليت مي‌كند كه تصاوير به‌دست آمده از تحليل تراكم كرنل نيز اين امر را اثبات كرد.

No abstract