كليدواژه :
عباس نعلبنديان , آشنايي زدايي , هنجارگريزي , پيرامتنيت
چكيده فارسي :
عباس نعلبنديان به عنوان مؤلّفي فرم گرا و پيشرو تأثير بسياري بر تئاتر و نمايش معاصر ايران گذارد؛ دغدغۀ او هم در نمايشنامه ها و هم در آثار غير نمايشياش «فرم» بوده است. آشنايي زدايي از نكات بسيار مهمّي است كه فرماليست ها، به ويژه شكلوفسكي، بر آن تأكيد مي‌كردند. اين ويژگي ممتاز فرم گرايي به صورت برجسته در آثار نعلبنديان نيز ديده ميشود. با وجود اين، در معدود پژوهش هايي كه تاكنون راجع به او انجام گرفته، بيش از فرم به محتواي آثارش توجّه شده است. از اين رو در نوشتار پيش رو كوشش شده تا ابعاد مختلف آشنايي زدايي در آثار عباس نعلبنديان با تأكيد بر هنجارگريزي هاي واژگاني، معنايي، نوشتاري، سبكي، زماني و نحوي بررسي و تحليل شود و ضمن آن به آشنايي زدايي در وجوه پيرامتني اين آثار نيز توجّه شود. هدف از پژوهش حاضر پاسخ دادن به اين پرسش هاست كه هنجارگريزي و آشنايي زدايي در آثار عباس نعلبنديان چگونه صورت گرفته است؟ كدام نوع از انواع هنجارگريزيها در آثار او بسامد بيشتري دارد و دلايل و زمينه هاي آن كدام است؟ آيا بسامد هنجارگريزي در وجوه پيرامتني به اندازۀ وجوه شش گانۀ مذكور در خوانش آثار او تعيين كننده است؟ نتايج پژوهش نشان دهندۀ آن است كه بسامد هنجارگريزي نوشتاري (با توجّه به غلط نويسي تعمّدي مؤلّف) در آثار مورد بررسي بسيار بالاست. درزمينۀ هنجارگريزي معنايي نيز تكيه بر تضاد و تكرار بسيار زياد است؛ همچنين رويكرد هنجارگريزانۀ نويسنده در اجزاي پيرامتني آثارش چنان پررنگ است كه به نظر مي رسد در خوانش اين آثار نمي توان آن را ناديده گرفت.
چكيده لاتين :
Abbas Nalbandian, as a formalist pioneer author had a great influence on the contemporary theatre in Iran. His main concern in his playwrights and literary works was form.
Defamiliarization is one of the most important issues which was greatly emphasized by
formalists, especially, Shklovsky. This eminent property of Formalism is observed in the works
of Nalbandian prominently. Nevertheless, in few studies of his works, content has been
considered more than form. So, in this article, it is tried to study and analyze the different
dimensions of defamiliarization in the works of Abbas Nalbandian with emphasis on the lexical,
semantic, written, stylistic, temporal, and syntactic deviations while the paratextual
defamiliarization has been accounted, too. Therefore, this research aims to explain that how
defamiliarization and deviation had appeared in the works of Nalbandian? What types of
deviation have had a higher frequency in these works? and what are their grounds and causes?
Is the deviation frequency in paratextuality a determinant factor as well as the other six
mentioned dimensions? The results of the research indicate that the written deviation (according
to author's deliberate misspelling) has a high frequency in the studied works. Regarded the
semantic deviation, contrast and repetition are greatly emphasized. Moreover, author's
deviational approach toward the components of paratextuality is so prominent that they should not be neglected seemingly.
