بررسي ويژگي هاي زيستي و چالش هاي اكولوژيكي احتمالي ناشي از حضور ماهي سيچلايد گورخري Amatitlania nigrofasciata (Günther, 1867) در آب هاي داخلي ايران

Study on the biological characteristics and ecological challenges of convict cichlid (Amatitlania nigrofasciata Günther, 1867) in inland waters of Iran

انتشار ماهيان غير‌بومي در خارج از محدوده طبيعي آنها به يك تهديد و معضل بزرگ براي گونه‌هاي بومي در محيط‌هاي آب شيرين تبديل شده است. سيچلايد گورخري (Amatitlania nigrofasciata) از جمله گونه‌هاي غيربومي و مهاجم مي‌باشد كه تاكنون از حوضه‌هاي هرمز و درياچه نمك در ايران گزارش شده است. تاكنون، مطالعات و تجربيات متعددي پيرامون تاثيرات منفي ماهي سيچلايد گورخري بر اكوسيستم‌هاي آب شيرين در كشورهاي مختلف ثبت شده است. بنابراين، با توجه به ماهيت تهاجمي اين گونه و پراكنش آن در آب هاي داخلي ايران، لازم است تا مطالعه جامعي پيرامون ويژگي‌هاي زيست‌شناختي و چالش‌هاي اكولوژيكي ناشي از حضور آن در ايران انجام گيرد. بررسي مطالعات انجام شده نشان داد كه ماهي سيچلايد گورخري (A. nigrofasciata) به دليل برخورداري از ويژگي‌هاي زيست‌شناختي خاص مانند تحملِ دامنهِ وسيعي از شرايط محيطي، فرصت-طلبي، پرخاشگري، توانايي تصرف زيستگاه‌هاي آشفته و رشد سريع به يك گونه مهاجم در اكوسيستم‌هاي آبزي تبديل شده است. اين گونه قادر است از طريق شيوه‌هاي مختلف مانند رقابت، انتشار عوامل بيماري‌زا و هيبريداسيون روي جمعيت‌هاي ماهيان به-ويژه گونه‌هاي بومي مانند سياه ماهيان (Capoeta) تاثيرات منفي داشته باشد. تاثيرات منفي اين گونه نيز اغلب به‌واسطه رقابت با ساير گونه‌ها براي تأمين منابع غذايي و آشيان اكولوژيك توجيه مي‌شود. اطلاعات ارائه شده در پژوهش حاضر مي‌تواند به‌منظور حفاظت از گونه‌هاي بومي و همچنين اتخاذ تصميمات و سياست‌هاي صحيح مديريتي در بخش‌هاي شيلات و محيط زيست مورد استفاده مديران و كارشناسان وابسته قرار گيرد.

The introduction of exotic fish has become a major threat to native species in freshwater environments. Convict cichlid (Amatitlania nigrofasciata) is one of the exotic and invasive species that reported from Hormoz and Namak Lake basins in Iran. So far, numerous studies and experiences have been documented on the negative effects of convict cichlid fish on freshwater ecosystems in different countries. Therefore, due to the invasive nature of this species and its distribution in inland waters of Iran, it is necessary to conduct a comprehensive study on biological characteristics and its ecological challenges in Iran. A review of studies showed that due to specific biological characteristics of convict cichlid (A. nigrofasciata) such as tolerance to a wide range of environmental conditions, opportunism, aggression, ability to capture disturbed habitats and rapid growth, it has become an invasive species in aquatic ecosystems. It can have negative impacts on fish populations, especially native species, such as Capoeta populations, through competition, spread of pathogens and hybridization. The negative effects of this species are also often justified by competing with other species for food supplies and ecological niches. The information presented in this study can be used by managers and experts to protect native species and to make future management decisions in the fisheries and environmental sectors.