نقش مدارس شيعي عصر صفويه در توسعه فرهنگ وتمدن اسلامي (با تاكيد بر دو مدرسه خان شيراز و مدرسه چهار باغ اصفهان)

بر اساس منابع مكتوب، تدريس و آموزش در اسلام تا قرن چهارم هجري قمري به شيوه كاملا سنتي و در مساجد و مكتب خانه ها صورت مي گرفت. به تدريج از اواخر قرن سوم و اوايل قرن چهارم هجري علما و امراء به تاسيس دارالعلوم و مدارسي اقدام ورزيدند و از قرن پنجم هجري قمري، تحول عظيمي در شيوه آموزشي در ايران و سرزمينهاي تحت حاكميت سلاجقه رخ داد و مدارس بيشماري در سراسر كشور تاسيس گرديد. اين روند در طي دو دوره ايلخاني و تيموري تداوم يافت و در نهايت در عصر صفويه به اوج خود رسيد. دوره صفويه به عنوان عصر كلاسيك در تاريخ مدارس ايران اسلامي معرفي گشته است. طي اين دوره دو عامل مهم: تشكيل دولت متمركز ايراني و رسمي بافتن مذهب شيعي، راه را براي ايجاد نظام آموزشي پويا و جديد و در قالبي نو فراهم كرد و نتيجه اين امر فزوني مدارس و تاسيسات علمي و آموزشي را موجب گرديد. پژوهش پيش رو به شيوه كتابخانه¬اي و ميداني و به روش توصيفي - تحليلي و تاريخي، به دنبال تاثير مدارس عصر صفوي خصوصا دو مدرسه خان شيراز و مدرسه چهارباغ اصفهان بر توسعه فرهنگي در ايران و جهان اسلام است. بررسي ها و مطالعات صورت گرفته نشان ميدهد كه مدارس عصر صفوي، خصوصاً دو مدرسه خان شيراز و چهار باغ اصفهان، با توجه به اهميت ويژه و حضور اساتيد و مدرسان برجسته شيعي در آنها، نقش مهمي در رونق نظام آموزشي و تربيت جوانان ايران و در نهايت شكوفايي فرهنگ ايراني - اسلامي داشته¬اند. بر اين اساس در جامعه عصر صفوي، اين مدارس و نظام آموزشي هستند كه موجب هويت بخشي به جامعه صفوي گشته و همين گسترش روزافزون نظام هاي آموزشي در بافت جامعه شيعي مذهب صفويان، منجر به تغيير رفتارهاي اجتماعي و و در نهايت رشد و پيشرفت تدريجي فرهنگ و تمدن جامعه اسلامي آن دوران گشته است.

No abstract