ارزيابي اثرگذاري‌هاي انتشار گازهاي گلخانه‌اي بر عملكرد و الگوي كشت محصول‌هاي منتخب زراعي استان تهران

Evaluation of the Effects of Greenhouse Gas Emissions on the Yield and Cropping Pattern of Selected Products in Tehran Province

در مطالعه حاضر ارزيابي اثرات انتشار گازهاي گلخانه‌اي بر عملكرد و الگوي كشت محصولات منتخب زراعي استان تهران مورد بررسي و كنكاش قرار گرفت. براي اين منظور، ابتدا با استفاده از مدل‌هاي گردش عمومي (GCM) ميزان اثرات گازهاي گلخانه‌اي بر ميانگين متغيرهاي اقليمي دما و بارش تحت سناريوهاي انتشار A1B، A2 و B1 بررسي شد. اين كار به كمك سامانه ديتايي GCM/RCM و مدل ريزمقياس LARS-WG صورت گرفت. در ادامه، با استفاده از رويكرد اقتصادسنجي و تحليل رگرسيون اثرات متغيرهاي اقليمي دما و بارش بر ميانگين عملكرد محصولات منتخب زراعي ارزيابي شد. جهت بررسي تغييرات عملكرد محصولات بر الگوهاي زراعي از مدل برنامه‌ريزي رياضي اثباتي (PMP) استفاده شد. نتايج نشان داد كه رفتار متغيرهاي اقليمي دما و بارش طي دوره‌هاي آتي در سطح حوضه‌هاي مطالعاتي استان تهران نسبت به دوره پايه به ترتيب افزايشي (0/27 تا 3/75 درجه سانتي‌گراد) و كاهشي (0/63 تا 41/1 ميلي‌متر) خواهد بود. افزايش تمايل كشاورزان جهت توسعه سطح زيركشت گندم آبي، ذرت دانه‌اي و كلزا و كاهش سطح زيركشت جو آبي، گوجه‌فرنگي، هندوانه و آفتابگردان در الگوي زراعي استان تهران از نتايج اعمال سناريوي اقليمي تلفيقي (افزايش دو درجه‌اي دما و كاهش 20 ميلي‌متري بارش) در اين مطالعه است. تحت شرايط رخداد تغيير اقليم، هندوانه و آفتابگردان به ترتيب با بيشترين تغييرات كاهشي در عملكرد (13/1، 17/7 درصد) و سطح زيركشت (68/8 و 31/9 درصد) به عنوان حساس‌ترين محصولات در الگوي زراعي استان تهران شناسايي شدند. از اين رو، برنامه-ريزي جهت كاهش و يا توسعه سطح آن‌ها طي دوره‌هاي آتي در الگوي كشت منطقه به زارعين و مسئولان ذيربط در بخش كشاورزي توصيه مي‌شود.

Introduction: Climate change associated with global warming caused by increase of greenhouse gas emissions in the atmosphere has been attracting more attention in recent decades, and has a large effect on the elements of hydrological cycle, including precipitation, evaporation and runoff. Recently many studies have found that due to climate change, there is an increasing trend in the frequency of occurrence and intensity of extreme hydrological events like floods and droughts. In order to better understand the change and provide support for adaptation strategies, it is of great necessity to deeply investigate climate change and have a detailed knowledge of its potential impacts on hydrology, hydraulics, water resources, agriculture, cropping pattern and farmers’ gross margin. In recent years, many studies have been conducted to evaluate the impacts of climate change on the water resources, yield of selected crops and productions in the agricultural sector, especially on cereals and weaving products. The evaluation process is often divided into three steps: Step 1: selection of different Global Climate Models (GCMs) or regional climate models (RCMs) to provide future climate change projections under scenarios representing different development level of society and economy. Step 2: use of downscaling techniques (statistical methods and dynamic methods) to downscale the GCM outputs to regional scale necessary for hydrological models. Step 3: use of hydrological models to simulate runoffs and evaluate the effects of climate change on hydrological regimes. Step 4: use of economic models to assess the effects of climate change in the agricultural sector, which is generally used to achieve practical results in this part from advanced economic models and regression analysis.