مقايسه تداعي‌هاي آشكار و ناآشكار بنيان‌هاي اخلاقي در دانش‌آموزان داراي رفتار قلدري: كاربرد آزمون تداعي ناآشكار (IAT)

Comparison of Explicit and Implicit Associations of Moral Foundations in Stu-dents with Bullying Behavior: Application of Implicit Association Test (IAT)

هدف اين پژوهش، مقايسة تداعي هاي آشكار و ناآشكار مربوط به بنيان هاي اخلاقي در دانش‌آموزان داراي رفتار قلدري بود. روش پژوهش از نوع توصيفي و جامعة آماري شامل دانش آموزان پسر دورة اول و دوم دبيرستان شهر تهران بود كه تعداد 113 نفر از چهار دبيرستان به روش نمونه گيري خوشه اي در دسترس در سال تحصيلي 98-97 انتخاب شدند. براي جمع آوري داده ها از پرسش‌نامة قلدري ايلي نويز، پرسش‌نامة بنيان هاي اخلاقي (هايت و گراهام، 2007) و آزمون تداعي ناآشكار بنيان‌هاي اخلاقي (IAT) استفاده شد. دادهها با استفاده از تحليل رگرسيون چندگانه مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج نشان دادند كه تداعي هاي آشكار ابعاد اخلاقي مراقبت/آسيب و اطاعت/براندازي و تداعي هاي ناآشكار ابعاد انصاف/تقلب، وفاداري/خيانت و پاكي/گناه ميتوانند رفتار قلدري را با اطمينان پيشبيني كنند (0/0001p≥). اين نتايج تاييدكنندة تعامل نقش آشكار و ناآشكار بنيان هاي اخلاقي در ارتباط با رفتار قلدري است و ميتواند در شناخت بهتر آن و طراحي مداخلات آموزشي و درماني روان‌شناختي مؤثر باشد.

The aim of this study was to compare the explicit and implicit associations of moral foundations in students with bullying behavior. The research method was descriptive and the statistical population included high school male students in first and second cycle in Tehran. 113 students from four high schools were selected by cluster available sampling method in the academic year of 1998-99. To collect data, the Illinois Bullying Questionnaire, the Moral Foundations Questionnaire (Hyatt and Graham, 2007) , and the Implicit Association Test for moral foundations (IAT) were used. Data were analyzed by using multiple regression analysis. The results showed that explicit associations in the ethical dimensions of care/harm and authority/subversion; and implicit associations in the dimensions of fairness/cheating, loyalty/betrayal, and sanctity/degradation could predict bullying behavior with confidence (p≥ 0.0001). These results confirm the interaction of the explicit and implicit role of moral foundations in relation to bullying behavior and could be effective in better understanding and designing training, and psychological interventions.