بررسي رابطه بين اندازه دولت و نابرابري توزيع درآمد در ايران: رهيافت الگوي خودرگرسيوني برداري ماركوف سوئيچينگ

Investigating the Relationship between Government Size and Income Inequality in Iran: The MS-VAR Approach

رابطه بين اندازه دولت و نابرابري توزيع درآمد يكي از موضوعات مناقشه‌انگيز در حوزه اقتصاد بخش عمومي است. بر اين اساس و با توجه به اهميت اثربخشي سياست‌هاي توزيعي دولت در مبارزه با پديده فقر و تعديل فاصله طبقاتي، مطالعه حاضر با استفاده از رهيافت الگوي خودرگرسيوني برداري ماركوف سوئيچينگ و داده‌هاي دوره زماني 1396- 1348 به بررسي رابطه بين اندازه دولت و نابرابري توزيع درآمد در اقتصاد ايران پرداخته است. يافته‌هاي اين مطالعه ضمن تأييد ديدگاه هميلتون نشان مي‌دهد كه رابطه بين اندازه دولت و نابرابري توزيع درآمد در اقتصاد ايران يك رابطه خطي نبوده و اساساً تحت تأثير مقتضيات زماني قرار داشته است. همچنين، يافته‌ها نشان مي‌دهند كه تنها در رژيم صفر (دوره زماني 1362-1348) يك رابطه علّي يك‌طرفه مثبت از نابرابري توزيع درآمد به سمت اندازه دولت وجود داشته، در حالي‌كه در رژيم يك (دوره زماني 1396- 1363) هيچ نوع رابطه علّي بين دو متغير تحت مطالعه مشاهده نشده است. به عبارت ديگر، مي‌توان از تلاش در جهت بهبود وضعيت توزيع درآمد - در كنار وفور درآمدهاي ارزي نفتي – به عنوان يكي از عوامل اندازه بزرگ دولت در دوره زماني 1362- 1348 نام برد. همچنين، نكته حائز اهميت ديگر اين است كه در هيچ يك از دو رژيم تحت بررسي، هيچ‌گاه اندازه بزرگتر دولت منجر به توزيع برابرتر درآمد در اقتصاد ايران نشده است.

The relationship between government size and income inequality is a challenging issue in the public sector economics. Accordingly, this study investigates the relationship between government size and income distribution inequality using the Markov Switching Vector Auto-regression (MS-VAR) Model in the Iranian economy for 1969-2017 period. The findings confirm the view of Hamilton (1998) and show that the relationship between government size and income inequality is not a linear relationship in the Iranian economy, and time requirements have influenced it. In addition, the findings show that there was a positive unidirectional causal relationship from income inequality to government size in zero regime (during 1969-1983), while no causal relationship was observed between these two variables in regime one (during 1984-2017). In other words, the effort to improve the income distribution situation - along with the abundance of oil revenues - can be considered one of the factors of large government size in 1969-1983. Also, neither of the two regimes under study, the larger size of government has not led to an equal distribution of income in the Iranian economy.