پديد آورندگان :
آرخي، اسحاق دانشگاه آزاد اسلامي واحد گرگان - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت، ايران , قاسمي بزدي، كمال سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي - مجتمع آموزش عالي تربت جام، مشهد، ايران , عجم نوروزي، حسين دانشگاه آزاد اسلامي واحد گرگان - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت، ايران , فغاني، الهام سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات پنبه كشور، گرگان، ايران
كليدواژه :
رقم شايان , ساليسيليك اسيد , سايكوسل , شاخه زايا , غوزه
چكيده فارسي :
با هدف بررسي تاثير تنظيم كننده‌هاي رشد بر تعدادي از خصوصيات مورفولوژيكي ارقام پنبه، پژوهش حاضر به‌صورت آزمايش فاكتوريل در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقات پنبه هاشم‌آباد گرگان طي سالهاي 1395 و 1396 انجام شد. فاكتورها شامل تيمارهاي تنظيم‌كننده رشد با 6 سطح (شاهد، بنزيل آدنين، آبسزيك اسيد، ساليسيليك اسيد، براسينواستروئيد و سايكوسل) و سه رقم پنبه گلستان، كاشمر و شايان بودند. بر اساس نتايج، تنظيمكنندههاي رشد بر روي اكثر صفات تاثيرگذار بودند. سايكوسل بيشترين تعداد غوزه در بوته (13/4 عدد) را توليد نمود و آبسزيك اسيد سبب كاهش 25 درصدي تعداد غوزه نسبت به شاهد شد. گرچه بجز آبسزيك اسيد، همه تنظيمكنندههاي ديگر باعث افزايش وزن غوزه نسبت به شاهد (5/02 گرم) شدند و بيشترين وزن غوزه (5/52 گرم) مربوط به تيمار سايكوسل بود، اما به‌نظر مي‌رسد اين صفت بيشتر تحت تاثير ژنتيك باشد. ساليسيليك اسيد باعث افزايش و آبسزيك اسيد و سايكوسل باعث كاهش فاصله اولين شاخه زايا تا زمين شدند. بيشترين تعداد گرههاي شاخه زاياي پنجم به‌ترتيب با ميانگين 7/17، 7/09 و 7/07 عدد به محلول‌پاشي با ساليسيليك اسيد، براسينواستروئيد و سايكوسل اختصاص يافت و كمترين آن با 6/07 و 6/13 عدد متعلق به آبسزيك اسيد و بنزيل آدنين بود. در مجموع، ساليسيليك اسيد و بنزيل آدنين توانستند در افزايش فاصله ميانگره‌ها و آبسزيك اسيد و سايكوسل در كاهش آن نقش داشته باشند. از بين ارقام، گلستان با 12/6 عدد بيشترين تعداد غوزه و كمترين نسبت غوزه باز به كل غوزهها (39/1 درصد) را داشت و ديررس‌ترين رقم بود اما كاشمر با 60/4 درصد غوزه باز به كل غوزهها، زودرس‌ترين رقم بود. لذا با هدف گزينش ارقام با تعداد غوزه بالاتر، ميتوان از تنظيم كننده رشد براسينواستروئيد يا سايكوسل و ارقام گلستان و شايان، اما جهت گزينش درصد زودرسي بالاتر، از ساليسيليك اسيد يا سايكوسل و ارقام كاشمر و شايان استفاده كرد. در مجموع، ميتوان تنظيم كننده رشد سايكوسل و رقم شايان را توصيه نمود.
چكيده لاتين :
In order to investigate the effect of growth regulators on a number of morphological characteristics of cotton cultivars, the present research was conducted as a factorial experiment in a randomized complete block design with 3 replications at Hashemabad Cotton Research Station, Gorgan in 2016 and 2017. Factors included growth regulators treatments with 6 levels (control, benzyl adenine, abscisic acid, salicylic acid, brassinosteroid, and cycocel) and three cotton cultivars of Golestan, Kashmar, and Shayan. Growth regulators affected most traits. Cycocel produced the highest number of bolls per plant (13.4) and abscisic acid reduced the number of bolls by 25% compared to the control. Salicylic acid increased, and abscisic acid and cycocel decreased the distance from the first sympodia to the ground. The highest number of fifth sympodia nodes, respectively, with an average of 7.17, 7.09 and 7.07, was allocated to foliar application with salicylic acid, brasinosteroid and cycocel, and the lowest with 6.07 and 6.13 belonged to abscisic acid and benzyl adenine. Overall, salicylic acid and benzyl adenine were able to increase the internodes length and abscisic acid and cycocel to reduce it. Therefore, with the aim of selecting cultivars with higher boll number, it is possible to use growth regulator of brasinosteroid or cycocel, and Golestan and Shayan cultivars, but to select a higher early maturity percentage, salicylic acid or cycocel, and Kashmar and Shayan cultivars can be used. In general, it is possible to recommend the cycocel growth regulator and Shayan cultivar.
