بازشناسي مؤلفه‌هاي كيفيت در عرصه هاي همگاني شهر مشهد مقدس

عرصه همگاني شهري به عنوان بستر مشتركي براي زندگي اجتماعي و فعاليتهاي مردم جامعه تلقي مي‌شود. بنابراين، رابطه مستقيمي با كيفيت زندگي اجتماعي، سلامت و پيوند اعضاي جامعه دارند. اين يك رابطه علت و معلولي نيست و مي‌توان ادعا نمود عرصه همگاني باقابليت از شرايط اصلي براي غناي زندگي شهري است. بيتوجهي به اين موضوع مي‌تواند زمينه هاي تعارض در جامعه را فراهم كند. مسئله اصلي اين پژوهش، بازشناسي مؤلفه‌هاي تأثيرگذار بر كيفيت عرصههاي همگاني شهري با توجه به ويژگيهاي جامعه ايراني ميباشد. ازآنجاكه ادراك كيفيت عرصه‌هاي همگاني منبعث از خواسته هاي شهروندان است و عرصه‌هاي همگاني موفق با حضور مردم شخصيت مي‌يابند، اين پژوهش به بررسي انتظارات شهروندان از عرصه‌هاي همگاني شهر مشهد مقدس پرداخته است. با توجه به ماهيت پيچيده كيفيت در عرصه‌هاي همگاني با استفاده از روش دادهبنياد به كمك 30 مصاحبه پديدارشناسانه و كدگذاري آنها به شناسايي معيارهاي مؤثر بر كيفيت عرصه‌هاي همگاني پرداخته است. روايي پژوهش با استفاده از 300 پرسشنامه و تحليل عامل اكتشافي تأييد شده است. بهمنظور اطمينان از تأثير شرايط مداخلهگر بر ادراك كيفيت عرصه‌هاي همگاني از آزمون ناپارامتري كروسكال واليس استفاده‌شده است. با استناد به 392 ارجاع در مصاحبه هاي پديدارشناسانه و كدگذاري آنها، 29 مفهوم و 10 معيار مؤثر بر كيفيت عرصه‌هاي همگاني شناسايي شدند. در بررسي روايي معيارها و اشتراك آنها، معيار غناي بصري حذف و در نهايت 9 معيار سرزندگي، همه‌شمولي، دسترسي، اجتماعپذيري، كارايي، امنيت، هويت، آزادي انتخاب و خوانايي در قالب سه عامل پاسخگويي به نيازهاي كاربران، معني محيط و ويژگي‌هاي كالبدي محيط، معرفي شدند. ادارك كيفيت عرصه همگاني درنتيجه كنش بين محيط و كاربران آن حاصل ميشود و تحت تأثير سن و ميزان آشنايي با محيط قرار دارد. بين معيارهاي كيفيت رابطه معنيدار وجود دارد و چنانچه هماهنگي بين آنها ايجاد شود، رضايتمندي افزايش مييابد.