بررسي مقايسه‏ اي آموزه‏ هاي تعليمي، اخلاق فردي و آيين كشورداري در قابوس‏نامه و سياست‏نامه

ادبيات تعليمي سابقۀ طولاني‌مدت در ادبيات ايران دارد. هدف از نگارش آثار تعليمي، آموزش و تعليم مسائل و نكات اخلاقي براي ارتقاي اخلاق مخاطب است. قابوس‌نامه اثر عنصرالمعالي و سياست‌نامه نوشتۀ خواجه نظام‌الملك طوسي، كه هر دو مربوط به قرن پنجم هجري‌اند، جزء ادبيات تعليمي به شمار مي‌روند. اين مقاله با شيوۀ توصيفي و تحليلي سعي دارد با رويكردي مقايسه‌اي، آموزه‌هاي تعليمي اين دو متن را در دو زمينۀ آموزه‌هاي مربوط به سياست و كشورداري و اخلاق فردي بررسي كرده و به اين پرسش پاسخ دهد كه آيا بين اين آموزه‌ها در دو متن يادشده تفاوتي مي‌توان قائل شد. پژوهش حاضر به اين نتيجه دست يافته كه در قابوس‌نامه بيشتر به آموزه‌هاي اخلاق فردي تأكيد شده؛ ضمن آنكه از آموزه‌هاي مربوط به سياست و كشورداري غفلت نشده است. در مقابل در سياست‌نامه بيشتر در جهت هدف نويسنده و موضوع اثر بر آموزه‌هاي مربوط به سياست و كشورداري، تأكيد بيشتري صورت گرفته است.