مقايسۀ ساختار داستاني دو منظومۀ خسرو و شيرين نظامي با شيرين و فرهاد ميرزا شفيع پاوه‌اي

ادبيّات تطبيقي با بهره‌گيري از روش مقايسه، به مطالعه و بررسي ادبيّات زبان هاي گوناگون و ارتباط پيچيدۀ آن ها در زمان هاي مختلف و در حوزه‌هاي متنوّعي از موضوعات، مكاتب فكري، نظريه هاي ادبي، انواع ادبي و غيره مي پردازد. در زبان كُردي برخي داستان هاي غنايي منظوم و متأثر از خسرو و شيرين نظامي وجود دارد كه تاكنون در حوزۀ تطبيق آن‌ها، پژوهش درخور توجهي انجام نشده است. منظومۀ كُردي شيرين و فرهاد به روايت ميرزا شفيع پاوه اي يكي از نظيره هاي است كه به پيروي از خسرو و شيرين نظامي سروده شده است. اين اثر به زباني ساده و روان، روايتگر داستاني متفاوت دربارۀ سرگذشت شيرين و فرهاد با ساختاري افسانه مانند است. در منظومه كُردي جز نام شخصيّت ها، سير اصلي حوادث و چارچوب كلي داستان با روايت نظامي اختلاف دارد. در اين پژوهش كه به شيوۀ توصيفي - تحليلي و روش كتابخانه اي صورت گرفته، نويسندگان درصددند تا با تجزيه و تحليل عناصر سازندۀ داستان در دو منظومۀ خسرو و شيرين نظامي و شيرين و فرهاد ميرزا شفيع، نقاط قوّت و ضعف‌هاي آن‌ها را شناسايي كنند و به شناخت بيشتري از آن ها برسند. در اين پژوهش وجوه تمايز اين دو داستان در زمينۀ طرح داستان (كشمكش، گره افكني، گره گشايي و حادثه)، شخصيّت پردازي و صحنه پردازي، بررسي شد. بر اساس يافته‌هاي تحقيق، ميرزا شفيع در تقليد از منظومۀ نظامي خوب عمل نكرده و عناصر داستان در اثر او ضعيف نمايان شده كه اين امر سبب شده طرح داستانِ ميرزا شفيع سست تر از طرح داستان نظامي باشد.