تعيين كيفيت بهداشتي خرچنگ دراز آب شيرين (Astacus leptodactylus) هفت برم استان فارس از نظر عناصر سنگين انباشته ‌شده در محصول

Determination of the hygienic quality of Astacus leptodactylus captured from Haft Barm lakes, Fars Province (Iran) in terms of trace metals accumulated in the product

با توجه به وجود ظرفيت­ هاي اقتصادي پرورش گسترده خرچنگ دراز آب شيرين (Astacus leptodactylus) در درياچه­ هاي هفت برم استان فارس و با در نظر گرفتن زنجيره ارزش و بازاريابي جهاني، مقتضي است تا پايشي بر كيفيت بهداشتي اين محصول صادراتي از نظر انباشتگي عناصر سنگين صورت گيرد. بدين منظور، نمونه ­هاي خرچنگ به تعداد مجموعاً 45 نمونه از سه برم (آبگير) دائمي صيد شد و به آزمايشگاه منتقل گرديد. آماده‌سازي عضله دمي آن‌ها به‌عنوان بافت خوراكي، از طريق هضم مرطوب و سنجش فلزات سنگين (كادميوم، مس، نيكل، سرب و روي) از طريق طيف بيني جذب اتمي (AAS) صورت گرفت. يافته­ هاي تحقيق نشانگر اين بودند كه فلزات كادميوم (0/003 ± 0/004) و روي (0/747 ± 2/61 ميكروگرم بر گرم وزن خشك) به‌ترتيب داراي كمترين و بيشترين غلظت در عضله دمي خرچنگ دراز هفت برم بودند. با توجه به اين‌كه غلظت تمامي عناصر سنگين مورد سنجش در محدوده­ هاي مجاز استانداردهاي بهداشتي (WHO و FAO) قرار داشتند و همچنين بر اساس ارزيابي خطر بهداشتي (شاخص دريافت روزانه)، خرچنگ هاي هفت برم فارس از نظر باقيمانده اين عناصر از سلامت قابل‌قبولي برخوردار هستند و مصرف روزانه و مداوم اين محصولات آبزي توسط مصرف‌كنندگان كاملاً ايمن محسوب مي‌شود.

Regards the economic potential in extensive rearing of Narrow-clawed crayfish (Astacus leptodactylus) in Haft Barm lakes, Fars Province (Iran), and considering the chain value and global marketing, we need to monitoring programs on hygienic quality of this export product in terms of heavy metal accumulation. For this purpose, crayfish specimens were captured with 45 total samples from three permanent lakes and transported to the laboratory. Preparing of their tail meat as the edible parts and measuring of heavy metals (Cd, Cu, Ni, Pb, and Zn) have been accomplished via the wet digestion method and atomic absorption spectroscopy (AAS), respectively. Results showed that Cd (0.004±0.003) and Zn (2.61±0.747 µg/g DW) were the minima and maximum concentrations in the tail meat of Haft Barm’s crayfish. Since the concentrations of all measured trace elements were within the permissible limits of hygienic standards (WHO and FAO) and based on health risk assessment (daily intake index), Haft Barm’s crayfish have admissible health in terms of their accumulation. Hence, daily and continuous consumption of these aquatic products by consumers has been thoroughly safe, and there is no risk for them in this regard.