ارزيابي تأثيرات اقدامات آبخيزداري برمؤلفه هاي بيلان آبي و رسوب مطالعه موردي: حوضه آبريز ورديج – واريش

اقدامات آبخيزداري و سياست‌هاي توسعه‌اي آن از جمله موارد مهم در اسناد بالادستي بخش آب و محيط‌ زيست محسوب مي‌گردد. در توسعه چنين اقداماتي توجه به اصل كليدي مديريت يكپارچه منابع آب بسيار ضروري است. ارزيابي جامعي از اثرات اين اقدامات بر بيلان آبي حوضه‌ آبريز موضوع اصلي اين مطالعه است. مطالعه حاضر تلاش دارد تا با استفاده از رويكرد شبيه‌سازي جامع اين اقدامات، ضمن ارزيابي آنها، به بررسي كارآيي و اثرات جانبي آن‌ها بپردازد. بدين منظور حوضه آبريز ورديج-واريش و اقدامات آبخيزداري انجام شده توسط پژوهشكده حفاظت خاك و آبخيزداري در منطقه وركباد اين حوضه با استفاده از مدل SWAT شبيه‌سازي شد . مدل براي دوره 2017 تا 2018 مورد واسنجي و اعتبارسنجي قرار گرفت. كه براي دوره واسنجي مقادير R^2 و ضريب NS برابر با 0/85 و 0/7 و براي دوره اعتبارسنجي برابر با 0/89 و 0/63 مي‌باشد. نتايج حاصل از ارزيابي اقدامات آبخيزداري نشان داد كه همه‌ي اقدامات تأثير مناسبي در راستاي حفظ منابع آبي و خاكي دارند و متناسب با اهداف مربوطه مي‌توان از آن‌ها استفاده كرد. اقدام بيولوژيك بذركاري در افزايش رطوبت خاك در منطقه غير اشباع (60 درصد) و نهال‌كاري در كاهش رواناب حوضه (36 درصد) مؤثر بود. اين دو اقدام همراه با عمليات بيومكانيكي در افزايش و يا كاهش مؤلفه‌هاي بيلان آبي تأثيرگذارتر خواهد بود. به گونه‌اي كه افزايش تبخير و تعرق به ميزان 11/5 درصد در بذركاري با تلفيق با كنتور فارو به 1/5 درصد تلقيق مي بايد. همچنين با استفاده از روش تصميم‌گيري چند معياره اقدام بذركاري به عنوان بهترين شيوه‌ي مديريتي در افزايش رطوبت خاك و كاهش خروج منابع آب از حوضه آبريز ورديج- واريش انتخاب شد.