استخراج سياست‌هاي توسعه توانمندي‌هاي فناورانه شركت‌هاي اكتشاف و توليد ايراني در حوزه ازدياد برداشت نفت

علي‌رغم اين‌كه ايران جزو بزرگترين كشورهاي دارنده ذخاير نفت و گاز جهان است، اما از منظر فناوري‌هاي بالادستي نفت، همواره داراي مشكلاتي بوده و شركت‌هاي اكتشاف و توليد ايراني جايگاه قابل ملاحظه‌اي به لحاظ سطح توانمندي فناورانه به خصوص در حوزه مهم ازدياد برداشت نفت دنيا ندارند. در كنار عوامل متعدد در سطوح خرد و صنعت، سياستگذاري مناسب و حمايت دولتي در سطح كلان اهميت ويژه‌اي در توسعه توانمندي فناورانه شركت‌هاي داخلي دارد. به اين منظور، مقاله حاضر به استخراج و ارزيابي مهمترين سياست‌هاي كلان براي توسعه فناورانه شركت‌هاي اكتشاف و توليد در حوزه ازدياد برداشت نفت پرداخته است. ابتدا با استفاده از روش تحليل مضمون، سياست‌هاي به‌كار گرفته شده و تجربيات موفق كشورهاي ديگر با مرور جامع ادبيات استخراج شد، سپس با به‌كارگيري روش مدلسازي ساختاري تفسيري و بر اساس نظرات خبرگان اكتشاف و توليد ايران، اين سياست‌ها براي فعاليت‌هاي ازدياد برداشت نفت صنعت نفت ويژه‌سازي شده و در قالب مدلي سطح‌بندي شده و روابط بين آن‌ها مشخص شد. تقويت ارتباط صنعت و دانشگاه، مشوق‌هاي مالي براي فعاليت‌هاي تحقيق و توسعه شركت‌ها، ايجاد موسسات تحقيق و توسعه دولتي، ايجاد پيوند با شركت‌هاي بين‌المللي و جذب و دانش فناورانه آن‌ها، سياست جايگزيني واردات و حفاظت از بازار داخلي، و تجاري كردن نوآوري‌هاي شركت‌ها و حمايت از آن‌ها از مهمترين سياست‌هاي كلان استخراج‌شده از نتايج اين پژوهش هستند.