بررسي نقش گونه‌هاي مرتعي در حفاظت سازندهاي مارني از فرسايش در شهرستان اردكان –استان يزد

در برخي رخنمون‌هاي مارني، گونه‌هاي مرتعي خاصي به‌طور چشمگير رشد و نمو يافته و باعث تثبيت و پايداري خاك و كنترل پديده فرسايش و رسوب‌زايي مي‌شود. تحقيق حاضر با هدف بررسي نقش گونه‌هاي مرتعي بر كنترل فرسايش سازندهاي مارني مناطق بياباني شهرستان اردكان يزد انجام گرفت. بدين‌منظور پس از جداسازي پهنه‌هاي مارني بر روي نقشه زمين‌شناسي و انجام بازديدهاي صحرايي، محدوده‌هاي مارني بر روي نقشه نهايي گرديد. سپس نقشه درصد پوشش و تيپ‌بندي گونه‌هاي گياهي تهيه شد. براي تعيين درصد پوشش گياهي و تهيه فهرست گونه‌هاي گياهي بازديد ميداني صورت پذيرفت. براي بررسي خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك، نمونه‌برداري از 12 سايت و با تقسيم بندي به چهار گروه همگن، مقايسه آماري با آزمون آناليز واريانس و آزمون دانكن انجام شد. نتايج نشان داد كه سازندهاي مارني مختلف در مناطق بياباني اردكان شامل مارن به‌همراه گچ (ژيپس)، ماسه‌سنگ و گنگلومرا و آهك است. بيش‌ترين اراضي مارني، بدون پوشش گياهي و بعضاً داراي برونزد سنگي است. ولي در بخشي از مناطق مارني به‌ويژه داخل آبراهه‌ها بوته‌هاي مرتعي با تراكم كم با نقش مؤثر در كنترل فرسايش و تثبيت كف ديده مي‌شوند. سازگارترين گونه از نظر حضور (83 درصد در پلات‌هاي داراي پوشش گياهي) روي اراضي مارني گونه بهوه شور (Salsola tomentosa) است. مقايسه خصوصيات شيميايي خاك گروه‌هاي مارني منطقه، نشان داد كه متغيرهاي قليائيت، درصد گچ، شوري، كلسيم و منيزيم و آهك داراي تفاوت معني‌داري در سطح احتمال 1 و 5 درصد مي‌باشند. لذا باعث تفاوت در استقرار پوشش گياهي و نوع گونه‌ها مستقر گرديده است.