چالش تعريف جرم در قانون مجازات اسلامي 1392

The Challenge of Definition of Crime in Iranian New Penal Code 1392

در حقوق كيفري به طور ويژه و در ساير شاخه هاي حقوق به طور كلي تعريف و تبيين موضوع شاخه حقوقي مربوطه، از اهميت بسيار بالايي برخوردار است؛ زيرا هم گستره و حدود و ثغور آن رشته حقوقي را مشخص نموده و بدين ترتيب مانع تشتت شاخه هاي حقوقي شده و هم سبب احترام به حقوق شهروندي در سطح اجتماع مي گردد. از حدود 300 سال پيش و با شكل گيري بارقه هاي حقوق كيفري مدرن در جهان و حتي قبل از آن با پيدايش اديان الهي و آسماني همچون شرع مقدس اسلام ضرورت بيان پيشيني و قبح عقاب بلابيان در چهارچوب اصلي اساسي تحت عنوان «اصل قانوني بودن جرايم» به عنوان يكي از حقوق بنيادين بشري قوانين اساسي كشورها را درنورديد. يكي از اولين ملزومات اجرا و اعمال اين اصل در حقوق كيفري دول داراي حقوق نوشته نظير ايران، توسل به «تعريف جرم» در قانون مجازات و جرايم آن كشور مي باشد. با عنايت به تصويب قانون جديد مجازات اسلامي در ارديبهشت 1392 و لازم الاجرا شدن آن از خرداد 1392 به نقد تعريف جرم در ماده 2 اين قانون و چالش هاي فراروي آن در نوشتار حاضر مي پردازيم.

In criminal law specially and in other law disciplines generally the definition has high importance. Because it shows either the scope or realm of related discipline and avoid scattering them and also ensure the respect to the individual rights on the society. From 300 years ago with initiation of modern criminal law, the necessity of “nullum crimen nulla poena sine lege” as a fundamental rights of human beings entered in constitutional laws and charters, even taught many years before traditionally in Islamic or Christians orders this has been seen. In civil law countries like Iran, fulfillment of these rights in criminal law primarily necessitates “the definition of crime” in penal code. As the Iranian new penal code enacted recently and is effective from June 2013, in this paper the author analyses the “definition of crime” cited in article 2 and its innovations and challenges.