بررسي سه رويكرد در باره تفسير آيات 16-19 سوره «قيامت» بر پايه با زخواني جمله معترضه

A Study of Three Approaches to the Tafsir of the 16th -19th Verses of the Sura al-Qiyamah as Parenthetic Sentences

جملۀ معترضه» يا «ميان‌جمله» يكي از جملاتي است كه نه به موضوع اصلي بلكه به جوانب امر مي‌پردازد؛ اما اين جمله به‌دليل جايگاهي كه در محاورات دارد، همواره مورد توجه مفسران در تفسير آيات قرآن قرار داشته، به‌طوري‌كه گاه تلقي برخي آيات يا فقراتي از آنها، به‌عنوان جملۀ معترضه، بر تفسير مفسران مؤثر بوده است؛ اما بايد گفت كه گاهي برداشت ناصحيح از اين موضوع، تأثير قابل توجهي بر فهم نادرست از آيات و تفسير ناصواب قرآن كريم داشته است. يكي از مشهورترين و مهم‌ترين رويكرد‌ها در تفسير آياتِ شانزدهم تا نوزدهم سورۀ «قيامت»، معترضه تلقي كردن آنهاست. اين نوشتار درصدد بازخواني جملۀ معترضه و ارائۀ تطبيقي سه رويكرد در خصوص آيات چهارگانۀ سورۀ قيامت با محوريت جملۀ معترضه است. در پيِ پژوهش انجام شده، روشن گرديد كه چهار آيۀ مذكور، معترضه نيستند؛ هرچند اين آيات با آيات قبل ارتباط مفهومي نيز نداشته، بلكه شرايط خارج از سخن، مقتضاي نزول آنها بوده است.

Parenthetic sentences are those which contribute to the main argument of a discourse. Due to their place in everyday conversations, they have been studied by tafsir experts, and as some verses have occasionally been regarded as parenthetic remarks, this view has influenced tafsir experts, too. One of the most famous practices is to regard the verses of the Sura al-Qiyamah as parenthetic verses. On the other hand, misunderstanding the Quranic text leaves its own effect on giving interpretations of the Quranic verses. The present paper casts a new look unto parenthetic sentences in a comparative mode, hence it is found out that they are not parenthetic verses. Semantically independent, those four verses are contextually related to another universe of discourse, hence their revelation.