پديد آورندگان :
محمدخاني، عبدالرحمان دانشگاه شهركرد - گروه علوم باغباني، شهركرد، ايران , يوسفي، منصوره دانشگاه شهركرد - گروه علوم باغباني، شهركرد، ايران , فتاحي، مسعود دانشگاه شهركرد - گروه علوم باغباني، شهركرد، ايران
كليدواژه :
اتفون , اسيد نفتالين استيك , جيبرلين , زالزالك , گرده افشاني
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: يكي از درختان ميوه معتدله كه امكان پرورش آن در ايران وجود دارد، زالزالك معمولي با نام علمي Crataegus monogyna Jacq. مي‌باشد. به‌طور كلي گونه‌هاي زالزالك در مناطق معتدله نيمكره شمالي پراكنده هستند. جنس زالزالك در اكثر نقاط ايران نيز پراكندگي دارد. بيشترين پراكنش آن در شمال، شمال شرق، شمال غرب و غرب است. اين جنس در ايران داراي 27 گونه و هيبريد است. زالزالك به عنوان گياهي مقاوم به آلودگي هوا، سازگار با انواع خاك‌ها، گياه زينتي با ارزشي به‌شمار مي‌رود. در كشور‌هاي اروپايي اين گياه به ميزان زيادي در پرچين سازي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. ميوه اين گياه داراي ارزش دارويي و خوراكي بوده و به اشكال مختلف مانند تازه‌خوري، آب ميوه، مربا، ژله و به عنوان طعم دهنده غذا‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اندازه كوچك و عدم يكنواختي ميوههاي زالزالك(Crataequs monogyna) ، محدوديتهايي براي توليد و فرآوري محصول ايجاد ميكند. يكي از دلايل اين محدوديت توليد گلهاي فراوان و تبديل درصد بالايي از آنها به ميوه است. اين آزمايش براي آگاهي از ميزان سازگاري و يا ناسازگاري درخت زالزالك و همچنين تاثير تنظيم كنندههاي رشد مختلف روي ميزان ميوه دهي و كيفيت ميوه آن انجام شد.
مواد و روش‌ها: در اين پژوهش ناسازگاري احتمالي و اثر برخي تنظيم كننده هاي رشد گياهي روي خصوصيات فيزيكي و شيميايي ميوه زالزالك مورد برسي قرار گرفت. اين پژوهش بصورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با عوامل گرده افشاني در دو سطح (خود گردهافشان و آزاد گردهافشان) و تنظيم كنندههاي رشد جيبرليك اسيد (75 و 150 ppm)، نفتالين استيك اسيد (10 و 20 ppm) و اتفون (75 و 150 ppm) در سه تكرار به اجرا در آمد. شاخصهاي درصد تشكيل ميوه (3، 7، 10 و 17 هفته پس از تمام گل) وزن دانه، گوشت و ميوه، نسبت وزن گوشت به بذر، وزن خشك و درصد آب گوشت، TSS، TA، TSS/TA و تعداد سلول در هر ميدان ديد ميكروسكوپ براورد گرديد.
يافته ها: نوع گرده افشاني (خود و آزاد گرده افشان) و همچنين محلول پاشي تنظيم كننده هاي رشد گياهي بر درصد تشكيل ميوه زالزالك، وزن ميوه، وزن دانه و نسبت گوشت به دانه موثر بود در حالي كه تيمارهاي انجام شده در وزن گوشت و درصد آب ميوه تاثير معني داري نداشت. براساس نتايج بهدست آمده خصوصيات كيفي ميوه زالزالك (مواد جامد محلول، اسيد كل و نسبت مواد جامد محلول به اسيد كل) تحت تاثير تنظيم كنندههاي رشد گياهي مورد استفاده در اين آزمايش (GA، NAAو ETHE) قرار گرفتند همچنين تعداد سلولها تحت تاثير تيمارها قرار گرفت به طوري كه اتفون در غلظتهاي 75 و 150 ppm بيشترين تاثير را بر تعداد سلول در درختان آزاد گرده افشان و خود گرده افشان داشت.
نتيجه گيري: نتايج نشان داد كه زالزالك استفاده شده در اين آزمايش داراي ناسازگاري است و براي تشكيل ميوه بهتر نياز به گرده افشاني آزاد (استفاده از گرده افشان) دارد. همچنين استفاده از تنظيم كننده هاي رشد گياهي بر درصد تشكيل ميوه و اندازه ميوه موثر بودند. بيشترين درصد تشكيل ميوه با محلول پاشي جيبرلين حاصل شد و بزرگترين ميوه ها حاصل از محلول پاشي با اتفن بود.
چكيده لاتين :
Background and objectives: One of the cultivable fruit trees that can be cultivated in Iran, It is a typical Hawthorn with the scientific name Crataegus monogyna Jacq. Generally, hawthorn species are scattered in temperate regions of the northern hemisphere. The genus of hawthorn is also distributed in most parts of Iran. Its largest distribution is in the north, northeast, northwest and west. This genus in Iran has 27 species and hybrids. Hawthorn as a plant resistant to air pollution, it is compatible with a variety of soils and ornamental plants. In Europe this plant are widely used in fence building. The fruit of this plant has medicinal and edible value and is used in various forms such as refreshment, juice, jams, jelly and as a flavoring of food. Small size and lack of uniformity of hawthorn fruits set limits on the production and processing of the product. One reason of these restrictions is producing abundant flowers and converting a high percentage of them to fruit. This experiment was conducted to determine the level of compatibility or incompatibility of the hawthorn tree, as well as the effect of different growth regulators on the fruit content and fruit quality.
Materials and methods: In this study, the possible incompatibility and effect of some plant growth regulators on the physical and chemical properties of hawthorn fruit were investigated. This study is a randomized factorial design with two levels of pollination (self-pollinated and open-pollinated) and growth regulators gibberellic acid (75 and 150 ppm), NAA (10 and 20 ppm) and ethephon (75, 150 ppm) in three replications. Indices of fruit set percent (3, 7, 10 and 17 weeks after full bloom), seed weight, flesh and fruit, flesh to seed ratio, dry weight and fruit juice percent, TSS, TA, TSS / TA and the number of cells per microscopic field of vision were investigated.
Results: Effect of pollination (self and open pollination) and foliar application of plant growth regulators on the percentage of hawthorn fruit set, fruit weight, seed weight and pulp to seed ratio was significant while treatments do not significantly affect the weight of the meat and juice percent. According to the results, qualitative specifications of hawthorn fruit (soluble solids, total acid and ratio of total soluble solids to total acid) were affected by plant growth regulators used in this experiment (GA, NAA and ETHE). So that the number of cells were affected by treatment such that ethephon has greatest impact on the number of cells in open-pollinated and self-pollinated trees in concentrations of 75 and 150 ppm.
Conclusion: The results showed that the hawthorn used in this experiment was incompatible and for better fruit set requirement to free pollination (use of pollinators). Also, use of plant growth regulators on the percentage of fruit set and fruit size was effective. The highest percentage of fruit set was obtained by Gibberellin spray and the largest fruits were obtained by spraying with ethephon
