عنوان مقاله :
مظاهر انحطاط اخلاقي پادشاهان در شاهنامۀ فردوسي
پديد آورندگان :
آسمند جونقاني، علي دانشگاه آزاد اسلامي واحد اسلامشهر، اسلامشهر، ايران
كليدواژه :
شاهنامۀ فردوسي , ادبيات تعليمي , انحطاط اخلاقي , پادشاهان
چكيده فارسي :
يكي از محوري‌ترين پايه‌هاي تفكر فردوسي در كنار حماسه، تعليم است؛ چنان‌كه مي‌توان شاهنامه را كتاب تعليم و اخلاقورزي ارباب سلوكِ ملوك خواند. بدي‌ها و نيكي‌ها در محتواي شعر اين شاعر، نمود ويژه‌اي دارد. به‌جرئت مي‌توان يكي از اهداف حماسۀ فردوسي را بيان راستي و ناراستي و زشتي و پليدي و خوبي و بدي دانست. بررسي ابعاد مختلف شاهنامه از جمله فضاي اعتراضي، انتقادي و اندرزي در برابر رفتار پادشاهان، سبب شناخت بيشتر محتواي اين اثر مي‌شود. اين جستار سعي دارد با مطالعۀ كتابخانه‌اي، مظاهر رذايل اخلاقي و ناهنجاري‌هاي معمول در رفتار پادشاهان را به‌صورت توصيفي‌تحليلي بررسي كند. از نتايج اين پژوهش آن است كه در دوره‌هاي مختلف، برخي پادشاهان دچار انحطاط اخلاقي شده و اين رذايل اخلاقي به شكل‌هاي مختلف از جمله غرور، نامردمي، زياده‌خواهي، جاه‌طلبي، خشم، شهوت، ناپاك‌ديني، بدگماني، استبداد رأي، دروغ‌گويي، قتل، تهديد و ارعاب، پادشاه‌كشي و ده‌ها خصلت زشت ديگر، در رفتار آنان جلوه‌گر شده است. نتيجۀ اين ناراستي‌ها عواقب وخيمي همچون ناخشنودي، فقر و فلاكت، از بين رفتن بركت، بدنامي، نابودي مُلك، ويراني و شورش عمومي براي جامعه در پي داشته و در نهايت به سقوط حكومت منجر شده است. اين رفتارها كه از متن داستان‌هاي شاهنامه استخراج شده، فضاي اعتراضي‌ـ انتقادي را در شاهنامه حاكم ساخته و با اندرزها و پندها در پايان داستان‌ها باعث زيرساخت تعليمي شده است.
چكيده لاتين :
no abstract
عنوان نشريه :
پژوهشنامه ادبيات تعليمي
