عنوان مقاله :
تأثير رذايل اخلاقي بر اختلالات نظام معرفتي با تكيه بر داستان‌هاي بلعم باعورا، برصيصا، هاروت و ماروت از مثنوي المعنويۀ الخفيه گلشني بردعي
پديد آورندگان :
اخلاقي، علي دانشگاه آزاد اسلامي واحد دهاقان، دهاقان، ايران , محمودي، مريم دانشگاه آزاد اسلامي واحد دهاقان، دهاقان، ايران , يلمه ها، احمدرضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد دهاقان، دهاقان، ايران
كليدواژه :
المعنوية الخفيه , گلشني بردعي , رذايل اخلاقي , نفس , موانع معرفت
چكيده فارسي :
مثنوي المعنويۀ الخفيه اثر شيخ ابراهيم بن محمد گلشني بردعي (830ـ940ق) به تقليد از مثنوي معنوي مولانا سروده شده و حاوي نكات عرفاني، اخلاقي، حكمي و تعبيرات و تأويلات فراوان است. در اين مقاله كوشش مي‌شود تا تأثير رذايل اخلاقي بر اختلالات نظام معرفتي، با استفاده از سه داستان معروف بلعم باعورا، برصيصا و هاروت و ماروت در اين مثنوي بررسي شود. اگرچه اين سه داستان حدود هفت هزار بيت از اين مثنوي سي‌وپنج هزار بيتي را شامل مي‌شود، گلشني بردعي عصارۀ انديشه و جهان‌بيني خود را در اين سه داستان و حكايات و تمثيلات در خلال آن بيان داشته است. هدف اين پژوهش بررسي موانع سيروسلوك، پرتگاه‌هاي پيش روي عارف، چگونگي پيروي از نفس و نحوۀ رسوخ رذايل اخلاقي در درون انسان است كه سبب مي‌شود نفس حقايق الهي را وارونه جلوه دهد و نتيجۀ آن چيزي نيست جز آلودگي و ارتكاب به گناهان و جرايم نابخشودني عرفايي بزرگ و در نهايت مسخ آنان. نگارندگان با ذكر شواهد متن، ديدگاه گلشني بردعي دربارۀ چگونگي غفلت و پيروي از هواي نفس را بيان داشته و مسير كشيده شدن پردۀ گمراهي بر بصيرت عارف و اختلال واقع‌نگري سالك در عمل را با شواهد متن و جدول تبين كرده‌ا‌ند. در اين مقاله، دربارۀ تأثير مستقيم نفس، هوا، زن‌بارگي، شهرت‌طلبي، غفلت، حماقت، عقلانيت و بصيرت، زبان‌درازي و بي‌ادبي نسبت به خداوند و قضا و قدر سخن به ميان آمده و زن‌پرستي و شهرت‌طلبي، بزرگ‌ترين آفت وارونه‌سازي حقيقت و مصداق عيني پيروي از نفس امّاره بيان شده است.
چكيده لاتين :
no abstract
عنوان نشريه :
پژوهشنامه ادبيات تعليمي
