نقد و بررسي زبان‌شناختي و تكنيك‌هاي به كار رفته در ترجمۀ رمان اللّيل في نعمائه

يكي از راه‌هاي تبادل فرهنگي در جوامع، عنصر ترجمه است. بهره‌گيري از زبان‌شناختي و شگردهاي ترجمه، موجب پديداري ترجمه‌اي روان، قابل فهم و همچنين پيشرفت اهداف علمي، اجتماعي و انسان‌شناسي مي‌شود. برخي از شگردهاي ترجمه، مبتني بر نگرش مونيلا و البير (2002) عبارتند از: اقتباس، بسط، وامگيري، گرته‌برداري، توصيف، معادل‌يابي، جايگزيني، جابجايي، تخصيص و ... . پژوهش حاضر، طبق نظريه‌هاي زبان‌شناختي و شگردهاي ترجمه، همانند نظريۀ رومن ياكوبسن (1959/114:2000) به‌نقد و بررسي رمان اللّيل في نعمائه تأليف زيد الشهيد پرداخته است. ايليا آل خميس در ترجمۀ اين رمان، به‌خوبي از پس ترجمه‌هاي توصيفي تحليلي برآمده، و برخي از واژه‌ها را بر اساس ساخت دستوري يا مشابه بودن در موقعيت ترجمه كرده و از ترجمۀ مستقيم بين‌زباني يا ترجمۀ واقعي كلمه، از زباني ملفوظ ‌به‌يك زبان ملفوظ ديگر استفاده كرده است؛ اما برخي از واژه‌ها را تحت‌اللّفظي ترجمه كرده؛ حتي برخي از جمله‌ها را حذف يا تقطيع كرده است؛ كه مناسب و همگام با سياق رمان نيست. همچنين در ترجمۀ اين رمان، از روش‌هاي ترجمۀ غيرمستقيم كمتر استفاده شده و از شگردهاي ترجمه (معادل‌يابي، همانندسازي، جايگزيني و...) به‌درستي و در جاي مناسب استفاده نشده است؛ كه باعث پايين آمدن بار ادبي رمان شده است. اين پژوهش بنابر نظريه‌هاي زبان‌شناختي و با بهره‌بري از شگردهاي ترجمه، ترجمۀ مذكور را مورد بحث و بررسي گذارده و برخي از واژه‌ها را برابريابي يا جايگزين كرده و در صدد بيان كاستي‌هاي موجود در رمان برآمده است؛ تا رمان را پرمحتوا جلوه دهد.