تأثير زمين‎شناسيِ شهري سرپل‎ذهاب بر حساسيت‎هاي اجراي دو سازه عمراني

زمينه و هدف: زمين شناسيِ شهري به كاربرد مطالعات زمين شناسي جهت مديريت مخاطرات طبيعي و توسعه پايدار در مناطق شهري مي پردازد. در شرايطي كه مخاطرات زمين شناسي ناشي از زلزله 21 آبان 1396، منطقه سرپل ذهاب را فرا گرفته بود، در مجاورت شهر دو تونل زيرزميني در حال اجرا بود. تأثيرات منفي سازه ها، مي توانست موجب تشديد بحران در منطقه زلزله زده گردد. روش: با نتايج بازديدهاي ميداني و مرور متون تخصصي و ادبيات فني (مقالات، اسناد و گزارشات)، مخاطرات زمين شناسي ناشي از زلزله در منطقه سرپل ذهاب، از ديدگاه دانش زمين شناسيِ شهري مورد بررسي قرار گرفته است و با استفاده از تجربيات كاري مؤلفين در تونل هاي سرپل ذهاب و بازي دراز، به چگونگي مديريت تأثيرات منفي ناشي از حفاري اين سازه ها (جلوگيري از تشديد بحران در منطقه زلزله زده) پرداخته شده است. يافته ها: رخداد زمين لرزه، زمينه ساز وقوع مخاطرات ديگر زمين شناسي نظير: زمين لغزش، بهمن سنگي گرديده و منطقه دچار بحراني فراگير شده است. در چنين شرايطي عمليات حفاري تونل ها نيز در نقاطي با جريان آب هاي زيرزمينيسطحي و نيز با جاده هاي مواصلاتي شهرستان تلاقي پيدا مي كرد. تأثيرات مخرب عمليات حفاري مي تواند موجب بُروز مشكلات فراوان (كاهش منابع آب، نشست زمين و مشكل تردد وسايل نقليه در جاده ها) گردد و طبيعتاً بر حجم مشكلات مردمِ زلزله زده بيفزايد. نتيجه گيري: بحران هاي ناشي از زلزله، به طور مستقيم و غير مستقيم با خصوصيات زمين شناسيِ شهري مرتبط بوده اند، لذا در زمان اجراي تونل ها نيز، راه كارهايي عملياتي متناسب با شرايط زمين شناسي، لحاظ گرديد تا ماشين هاي حفار به شكل ايمن از محدوده هاي پُرخطر عبور نمايند و از تشديد بحران هاي اجتماعي موجود در منطقه زلزله زده، جلوگيري به عمل آيد.