بررسي كربن آلي، نيتروژن، فسفر و فعاليت آنزيم‌هاي پروتئاز و آلكالين فسفاتاز در خاك‌هاي ساحلي تالاب شادگان

اين تحقيق با هدف ارزيابي تغييرات غلظت آنزيم هاي پروتئاز و آلكالين فسفاتاز، كربن آلي، نيتروژن كل و فسفر كل در دو فصل زمستان و تابستان در خاك هاي ساحلي تالاب شادگان در سال 98-1397 انجام شد. در اين تحقيق دو منطقه نمونه برداري شامل منطقهA  تحت پوشش گياهي غالب و منطقهB  خاك هاي مرطوب بدون پوشش گياهي انتخاب شدند. نمونه برداري خاك با استفاده از استاندارد ASTM شماره D2488 انجام شد. نتايج تجزيه و تحليل واريانس داده ها نشان داد كه تغييرات فصلي، پوشش گياهي و عمق خاك به ترتيب بر مقدار نيتروژن كل، فسفر و فعاليت آنزيم هاي پروتئاز و آلكالين فسفاتاز در سطح احتمال يك درصد تأثير معني داري داشته است (p 0.001). تغييرات فصلي اثر معني داري بر مقدار ماده آلي خاك نداشته در صورتي كه پوشش گياهي و عمق خاك به طور معني داري مقدار كربن آلي خاك در خاك ساحلي تالاب شادگان را تحت تأثير قرار داده اند (p 0.001). پروفايل عمقي عناصر و آنزيم هاي مورد مطالعه با تغيير فصل و پوشش گياهي به اين صورت بوده كه عناصر غذايي و همچنين فعاليت آنزيم هاي بيرون سلولي پروتئاز و آلكالين فسفاتاز در خاك هاي تحت پوشش گياهي بيشتر از خاك هاي بدون پوشش بوده است. با توجه به نتايج به دست آمده مي توان چنين استباط كرد كه فعاليت آنزيم هاي پروتئاز ( µmol/gh69/2) و آلكالين فسفاتاز (mgPNP/gh 05/3) در خاك هاي سطحي و عمق 15 سانتيمتري در مناطق داراي پوشش گياهي در فصل تابستان بيشتر بوده كه اين موضوع ارتباط مستقيم و معني دار با نيتروژن كل، فسفر و كربن آلي خاك داشت (p 0.05)، زيرا اين عناصر غذايي در عمق 300 سانتيمتري خاك منطقه داراي پوشش گياهي در فصل تابستان مقادير بيشتري داشتند. در نهايت آناليز مولفه اصلي و همبستگي اسپيرمن نيز ارتباط قوي و مثبت بين عناصر غذايي نيتروژن كل، فسفر كل و كربن آلي خاك (p 0.001) با فعاليت بيولوژيكي آنزيم هاي پروتئاز و آلكالين فسفاتاز را تأييد كردند.