كليدواژه :
تعديل تنش , خصوصيات رويشي , شدت نور , گوجه فرنگي
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: تنش‌هاي محيطي از قبيل شدت نور بالا و پايين عامل محدودكننده مهم در رشد و نمو گياهان مي‌باشند. همه گياهان در شرايط طبيعي رشد، در طول چرخه زندگي، توسط گياهان مجاور و يا خودشان با شدت‌هاي مختلف سايه‌دهي مي‌شوند. ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻠﯿﮏ اﺳﯿﺪ، ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﯾـﮏ تنظيم‌كننده رشد، مي‌تواند ﻣﻘﺎوﻣﺖ گياهان به سايه‌دهي و شدت نور زياد را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ. گوجه‌فرنگي يكي از مهم‌ترين سبزي‌هاي مصرفي در دنيا و همچنين يكي از با ارزش‌ترين منابع تامين مواد معدني و ويتامين‌ها در رژيم غذايي انسان مي‌باشد كه نقش مهمي در سلامتي انسان دارد. هدف از اين پژوهش ارزيابي، كاربرد اسيد ساليسيليك بر برخي خصوصيات مورفولوژيكي و عملكرد و تأثير آن بر كاهش آسيب گوجه‌فرنگي در شرايط شدت نور پايين و بالا مي‌باشد كه رشد گياه در شرايط سايه‌دهي و بيش‌بود نور را امكان پذير مي‌سازد.
مواد و روش‌ها: در تحقيق حاضر، ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر بررسي تاثير سطوح مختلف سايه‌دهي (0، 25 و 50 درصد سايه‌دهي) و اسيد ساليسيليك (غلظت 0 و 2 ميلي‌مولار ) بر برخي خصوصيات رشدي و عملكرد گوجه‌فرنگي، آزمايشي به صورت كرت خرد شده بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در دو رقم سوپربتا و سوپر6108 با سه تكرار در شرايط مزرعه‌اي اجرا شد. در اين آزمايش، صفاتي از قبيل طول ساقه، طول ميان گره، تعداد برگ، سطح برگ، وزن تر و خشك ساقه و برگ، غلظت كلروفيل، هدايت روزنه‌اي برگ و عملكرد مورد مطالعه قرار گرفت.
يافته‌ها: نتايج نشان داد كه طول كل گياه، تعداد برگ، سطح برگ و وزن تر و خشك برگ و ساقه در هر دو رقم با افزايش شدت سايه‌دهي به ويژه در تيمار شاهد ساليسيليك اسيد به طور معني‌داري كاهش يافت در حالي‌كه طول ميان‌گره و هدايت روزنه‌اي برگ با افزايش شدت سايه‌دهي افزايش يافت. غلظت كلروفيل برگ در گوجه‌فرنگي سوپربتا در شرايط بدون سايه‌دهي و محلول‌پاشي‌شده با اسيد ساليسيليك 20 درصد بيشتر از گوجه‌فرنگي‌هاي با سايه‌دهي 50 درصد و تيمار شده با اسيد ساليسيليك بود. بيشترين عملكرد (2366 گرم در گياه) در گياهان در معرض نور كامل و تيمار شده با اسيد ساليسيليك به‌دست آمد ولي كمترين عملكرد (670 گرم در گياه) در گياهان رشد كرده در سايه‌دهي 50 درصد و تيمار بدون ساليسيليك اسيد حاصل شد.
نتيجه‌گيري: به طور كلي نتيجه‌گيري مي‌شود كه گوجه‌فرنگي‌هاي رشد يافته در تيمار بدون سايه‌دهي رشد و عملكرد بهتري داشتند و كاربرد اسيد ساليسيليك توانست خصوصيات مورفولوژيكي و عملكرد گوجه‌فرنگي را در شرايط سايه‌دهي بهبود بخشد.
چكيده لاتين :
Introduction: Environmental stresses such as high and low light intensity are important limiting factors in the growth and development of plants. . In the natural environment, all plants are shaded to some degree by surrounding plants or themselves during their lifecycle. Salicylic acid, as one growth regulator, can increases plants resistance to high light intensity and shading. Tomato is one of the most important consumable vegetables in the world. Also, it is one of the most valuable sources of supply of minerals and vitamins in the human diet and plays an important role in human health. The objective of this experiment, was to evaluate the application of salicylic acid on some morphological and yield and its effect on reducing tomato damage in low and high light intensity conditions, which the plant growth is possible under shading conditions and excess light.
Materia and Method: In order to evaluate the effect of different shading levels (0, 25 and 50% shading) and salicylic acid (0 and 2 mM) on growth, yield and quality of tomato (Solanum lycopersicum L.), an experiment was carried out as split plot based on randomized complete block design with three replications in two cultivars Super beta and Super 6108 at research field of Moghan Pars Abad located to Ardabil province, in 2015. In this experiment stem length, internode length, leaf number, leaf area, stem and leaf dry and fresh weight, chlorophyll content, stomatal conductance and yield were measured.
Results and Discussion: The results showed that the total length of the plant, leaf number, leaf area and fresh and dry weight of leaf and stem decreased significantly with increasing shading intensity, especially in Salicylic acid control treatment. While the internode length and stomatal conductance increased with increasing shading intensity. The leaf chlorophyll content in cv. Super Beta in full sun light conditions and treated with salicylic acid was 20% higher than tomatoes with shading 50% ant treated with salicylic. The highest yield (3383 g plant) was obtained in plants exposed to full light and treated with salicylic acid, but the lowest yield (1563 g plant) was achieved in plants grown at 50% shading and without salicylic acid treatment.
Conclusion: In general, it is concluded that tomatoes grown in no shading treatment had better growth and yield. Salicylic acid application could improve the morphological properties and yield of tomato in shading conditions.
