مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي تاثيرات كرونا ويروس بر بازيگران سياسي با نگرش آينده پژوهي

چكيده فارسي :

با توجه به اين كه بيماري‌هاي واگيردار اغلب با فضاي جغرافيايي كشورها در ارتباط هستند اين عامل مي‌تواند تحت عنوان علم جغرافياي سياسي مورد بررسي قرار گيرد؛ زيرا فضاي جغرافيايي و كنش‌هاي انساني از مهم‌ترين عوامل تشكيل دهنده اين علم محسوب مي‌گردند كه بيماري كوييد 19 نيز در ارتباط مستقيم با اين دو عامل قرار دارد و از قدرت تاثيرگذاري بالايي بر فضاهاي جغرافيايي از منظر سياست داخلي و خارجي داشته است. مقاله حاضر به بررسي پيامدها و آينده تاثيرات شيوع كرونا بر وضعيت نظام‌هاي سياسي و راهبرد‌هاي پيش‌روي بازيگران در برابر سناريوهاي مختلف پرداخته است. تحقيق حاضر از نظر هدف، كاربردي و نوع روش پژوهش توصيفي – تحليلي است. روش گردآوري داده‌ها و اطلاعات به صورت كتابخانه‌اي، اسنادي و پيمايشي است؛ كه در آن از نظرات 10 نفر از متخصصين جغرافياي سياسي، ژيوپليتيك و علوم سياسي بهره گرفته شده است. تجزيه‌وتحليل داده‌ها مبتني بر تكنيك‌هاي آينده‌پژوهي از جمله تحليل تاثيرات متقابل است. در اين تحقيق براي 5 عامل كليدي مجموعا 25 حالت (عدم قطعيت) در نظر گرفته‌ شده است. نتايج به‌دست‌آمده از نرم‌افزار سناريو ويزارد نشان مي‌دهد كه 7 سناريو با سازگاري قوي و محتمل، 386 سناريو با سازگاري ضعيف و 96 سناريوي ناسازگار پيش‌روي آينده تاثيرات شيوع ويروس كرونا بر وضعيت نظام‌هاي سياسي وجود دارد، درمجموع 38.1 درصد وضعيت مطلوب و 50 درصد نيز وضعيت نامطلوب داشته‌اند. از 7 سناريوي محتمل، سناريوهاي 6 و 7 داراي وضعيت مطلوب، سناريوهاي 1، 2 وضعيت نامطلوب داشته‌اند و سناريوهاي 5.4.3 نيز داراي وضعيت بينابيني بوده‌اند. در بخش آخر راهبرد‌هاي پيشنهادي براي بازيگران براي حالت‌ها و سناريوهاي پيش‌رو عبارت بودند از: بهبود و تقويت ساختارهاي سياسي و مناسبات داخلي و خارجي بازيگران براي آينده مطلوب، تعديل مسيوليت‌هاي بازيگران و مناسبات داخلي و خارجي آن‌ها براي شرايط تداوم وضعيت موجود، بازآفريني و بازساخت براي حالت نيمه بحراني، تغيير و جايگزيني نظام سياسي جديد در صورت اتفاق افتادن شرايط بحراني.