نقش تقصير در مسئوليت مدني

ph.d in private law, tarbiat modares university- researcher of national institute of health law research), Tehran, Iran

مبتني بر نظر مشهور در فقه و حقوق ايران، تقصير فاقد كاركرد مستقل در نظام مسيوليت مدني بوده و تنها ابزاري به منظور احراز رابطه استناد در مسيوليت مدني است. اين نتيجه گيري بر مبناي ظاهر روايات در اين زمينه اتخاذ شده است و با برخي اصول مسلم مانند اصل عدم مسيوليت مدني، آزادي تجارت و قداست كار و تلاش در فقه اسلامي در تعارض قرار دارد. به همين دليل، به نظر مي رسد بر خلاف نظر كساني كه تقصير را به عنوان ركن مستقل در مسيوليت مدني نمي شناسند، تقصير دست كم در موارد اتلاف از طريق تسبيب، حتي بر مبناي قواعدي مانند لاضرر، بناء عقلا و... كه به منظور رد شرطيت تقصير طرح شده، نقشي اساسي دارد و نمي توان با استفاده از عناصر موجود در نظريه اخلاقي عدالت اصلاحي، يكسره آثار عنصر تقصير را به عنوان يك اصل متعالي و ركن مستقل در مسيوليت مدني مورد انكار قرار داد. در تحقيق حاضر تلاش مي شود با رويكردي توصيفي تحليلي، نقش تقصير در مسيوليت مدني به عنوان يك عنصر مستقل، مورد بررسي و تحليل قرار گيرد.

Based on the well-known jurisprudence and law of Iran, the fault doesn't has independent function in the civil liability system and only is a means to establish causal relationship in civil liability. This conclusion is based on the surface of traditions in this field and is in conflict with certain principles such as the nought of civil responsibility principle, freedom of trade and the sanctity of work and efforts in Islamic jurisprudence. For this reason, it seems that, Contrary to the views of those who do not recognizes the fault as a stand-alone requirement in civil liability, at least in cases of causing loss, has substantial role, even based on rules such as principle of harm, the conduct of the wise, etc., which are draft to reject the independence of the fault can not use the elements in the moral theory of corrective justice to deny the effects of the element of fault as a supreme principle and a independent pillar in civil liability. In this research, through a descriptive-analytic approach, is tried to analyze the role of fault in civil liability as a stand- alone element.