خزش شهري و تحولات كالبدي ـ فضايي سكونتگاه هاي پيراشهر زاهدان

در گفتمان چالش هاي توسعه ناموزون شهري در كشورهاي در حال رشد، آنچه بيش از همه از نظر اقتصادي و اجتماعي چشم اندازي از فقر و نمودي از اسكان غير رسمي را پديدار مي سازد رخداد خزش شهري است. اين پديده ضمن ايجاد ناپايداري و از بين بردن عرصه هاي كشاورزي، رشد فيزيكي نامنظم و پراكنده اي را در پيرامون كلانشهرها ايجاد كرده و مي تواند به مهاجرت هاي روستايي ـ شهري دامن زده و  علاوه بر دگرگوني هاي مكاني ـ فضايي در توسعه نيافتگي شهر و روستاهاي پيراموني نقش قابل توجهي داشته باشد. از اين رو، مطالعه حاضر با هدف تحليل اثرات خزش شهري بر تحولات كالبدي ـ فضايي روستاهاي پيراشهري زاهدان طراحي شد. روش پژوهش توصيفي ـ تحليلي بود. جامعه آماري شامل 4 روستاي بخش مركزي شهر زاهدان است كه خزش شهري بيشترين اثرات را بر آن ها داشته است. داده هاي مورد نياز از تصاوير ماهواره اي لندست تهيه شد. يافته هاي تحقيق نشان داد اثرات خزش شهري زاهدان و جريانات فضايي حاكم بر آن باعث تحولات كالبدي ـ فضايي در ابعاد مختلف (افزايش جمعيت، اندازه روستا و تحول در ساختار اشتغال و فعاليت) در نواحي روستايي پيراشهري گرديده است. اين اثرات بر بخش كشاورزي منفي (66.6)، در بخش خدمات مثبت (66.65) و در بعد اجتماعي حاكي از ايجاد نقش خوابگاهي و افزايش جابجايي جمعيت و تبادلات فرهنگي از روستاهاي پيراموني به شهر زاهدان بود.