طراحي برنامه توانبخشي شناختي سرور مبتني بر رايانه و بررسي تأثير آن بر كارآمدي هجي كردن و پردازش ديداري – واج شناختي دانش آموزان نارساخوان – نادرست‌نويس

زمينه و هدف: ضعف دانش آموزان نارساخوان نادرست نويس در رمزگرداني، ذخيره و بازيابي نظام آوايي و نوشتاري سبب مي شود تدوين و اجراي برنامه هاي مداخله اي سودمند در زمينه اختلال هاي يادگيري خاص اهميت دو چنداني يابد. بنابراين هدف از پژوهش حاضر طراحي برنامه توانبخشي شناختي سرور مبتني بر رايانه و بررسي اثر آن بر كارآمدي هجي كردن و پردازش ديداري واج شناختي دانش آموزان نارساخوان نادرست نويس بود. روش: پژوهش از نوع شبه تجربي با طرح پيش آزمون پس آزمون و دوره پيگيري سه ماهه با گروه گواه بود. جامعه آماري را تمام دانش آموزان پسر كلاس سوم ابتدايي با اختلال نارساخواني نادرست نويسي مراجعه كننده به مراكز اختلال هاي يادگيري شهرستان كاشان در سال تحصيلي 9897 تشكيل داد. براي انتخاب نمونه 20 دانش آموز نارساخوان نادرست نويس بر اساس آزمون هاي تشخيصي (فهرست تشخيصي نشانگان نارساخواني ساختاريافته بر اساس ملاك هاي پنجمين ويرايش كتاب راهنماي تشخيصي و آماري اختلال هاي رواني، آزمون هوشي وكسلر كودكان و مقياس درجه بندي كانرز) به روش نمونه گيري هدفمند انتخب شده و به صورت تصادفي ساده در دو گروه آزمايشي و گواه جايدهي شدند (هر گروه 10 نفر). پس از اجراي پيش آزمون هاي اختلال بيان نوشتاري مؤلفه ديكته (باعزت، 1389) و پردازش ديداريو اج شناختي (حسيني، مرادي، كرمي نوري، حسني و پرهون، 1395)، گروه آزمايشي تحت مداخله برنامه توانبخشي شناختي سرور مبتني بر رايانه قرار گرفتند و گروه گواه مداخله اي دريافت نكردند. بلافاصله پس از اتمام مداخله، پس آزمون هاي مذكور بر روي گروه ها به صورت همزمان اجرا شد. همچنين آزمون هاي پيگيري نيز پس از گذشت سه ماه بر روي گروه ها اجرا شد. داده هاي آماري با روش تحليل واريانس چندمتغيره اندازه گيري مكرر مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: نتايج نشان داد 20 جلسه توانبخشي شناختي تكليف درست نويسي و تكليف رنگ در برنامه نرم افزاري سرور موجبات كاهش خطاهاي هجي كردن و بهبود پردازش ديداري واج شناختي گروه آزمايش در مراحل پس آزمون و پيگيري را فراهم كرد (0/01p #60;). نتيجه گيري: بر اساس يافته هاي پژوهش حاضر مي توان چنين نتيجه گرفت كه استفاده از تمرينات تكليف درست نويسي و تكليف رنگ در برنامه توانبخشي شناختي سرور مبتني بر رايانه بر هجي كردن و پردازش ديداري واج شناختي دانش آموزان نارساخوان نادرست نويس، اثربخش است. در نتيجه مي توان آن را به عنوان يك روش توانبخشي سودمند به متخصصان و درمانگران حوزه اختلال هاي يادگيري خاص پيشنهاد داد.