مطالعه درصد بازشدن جوانه‌هاي زمستانه و بروز ميوه‌هاي بدشكل در تاكستان‌هاي كيوي رقم هايوارد در استان گيلان

The study of bud break percentage and aberrant fruit shape incidence in some Hayward kiwifruit vineyard in Guilan Province

سابقه و هدف: كيوي يكي از مهمترين محصول صادراتي كشاورزي ايران است، طوري‌كه هر ساله مقادير زيادي از ميوه كيوي ايران به خارج از كشور صادر مي‌شود. پايين بودن درصد شكوفايي جوانه‌هاي زمستانه و بروز ميوه‌هاي بدشكل از مهمترين عوامل كاهش بهره‌وري تاكستان‌هاي كيوي رقم هايوارد مي‌باشند. زيرا ميزان ميوه صادراتي كيوي ارتباط مستقيم با درصد شكوفايي جوانه‌هاي زمستانه، تعداد گل‌ها در جوانه‌ها و درصد ميوه‌هاي با شكل طبيعي دارد. بنابراين، هدف از اين پژوهش، ارزيابي درصد شكوفايي جوانه‌ها و وقوع ميوه‌هاي بدشكل در برخي از تاكستان‌هاي كيوي‌ در دو منطقه تالش و رودسر، به ترتيب در غرب و شرق استان گيلان مي‌باشد. مواد و روشها: اين آزمايش در قالب طرح كاملا تصادفي در نه تاكستان كيوي در دو منطقه شرق (رودسر) و غرب (تالش) استان گيلان، انجام گرفت. در هر تاكستان سه تاك كيوي رقم هايوارد يكنواخت انتخاب شدند و روي هر تاك چهار شاخه يكساله (كين) در دو جهت انتخاب ارزيابي شدند. خصوصيات آب و هوايي دو منطقه نيز مورد مطالعه قرار گرفت. درصد جوانه‌هاي شكوفا، تعداد گل به ازاي هر جوانه زمستانه، درصد ميوه‌هاي غير طبيعي (درصد ميوه‌هاي پهن، بادبزن) و مكان ظهور ميوه‌هاي غيرطبيعي تعيين شدند. يافته‌ها: نتايج آزمون اورتوگونال نشان داد بين دو منطقه اختلاف معني‌داري از نظر درصد جوانه‌هاي شكوفا، تعداد گل در هر جوانه و درصد ميوه‌هاي غيرطبيعي (درصد ميوه‌هاي پهن و درصد ميوه‌هاي دوقلو) و ايندكس جوانه با ميوه‌هاي پهن و بادبزني وجود داشت. درصد جوانه‌هاي شكوفا شده در تاكستان‌هاي تالش (58/76-45/5%) و در رودسر (45/39-30/7%) متغير بود. همينطور، درصد بروز ميوه‌هاي بدشكل در تالش (5/85-2/04%) و در رودسر (5-2/1 %) بوده است. از نظر تعداد گل به ازاي هر جوانه زمستانه كيوي در تاكستان‌هاي مختلف مورد مطالعه به طور معني‌داري متفاوت بود. در تاكستان‌هاي تالش اين ميزان بين (1.81-2.59) و در رودسر (1.78-1.18) متغيير بود. تفاوت معني‌داري بين تاكستان‌ها مختلف از نظر طول شاخه يكساله (كين)، قطر كين، ميانگين تعداد جوانه در كين، درصد جوانه‌هاي شكوفا، تعداد گل در جوانه زمستاني، درصد ميوه‌هاي پهن و دوقلو وجود داشت. مكان تشكيل ميوه‌هاي پهن و بادبزني بر روي يك كين بدون توجه به تاكستان‌ها تقريبا مشابه بود، اما تشكيل ميوه‌هاي دوقلو بسته به نوع تاكستان متفاوت بود. در شاخه‌هاي سال جاري، بيشترين درصد ميوه‌هاي پهن و بادبزني در گره 2و3 و ميوه‌هاي دوقلو و سه قلو در گره‌هاي1و2 مشاهده شد. نتيجه گيري: در مجموع، نتايج نشان مي‌دهد درصد شكفتن جوانه‌ها و بروز ميوه‌هاي بدشكل بسته به شرايط محيطي و عوامل باغي متغيير مي‌باشد. اين عوامل با تاثير گذاشتن روي فيزيولوژي تاك مي‌تواند سبب افزايش بروز اين نابساماني‌ها در كيوي رقم هايوارد شود.

Background and objectives: Kiwifruit is one of the main exportable agricultural products, during which large quantity of kiwifruit was annually exported from Iran. Low percentage of winter bud break and malformed fruits incidence is the main factors for low productivity in Hayward Kiwifruits. Because the exportable fruits quantity was positively correlated with bud break percentage, flower number and normal fruits percentage. Therefore, the main objective of current study is to evaluate bud break and malformed incidence percentage in some kiwifruit vineyards in Talesh and Rudsar in West and East of Guilan province respectively. Materials and methods: This experiment was conducted as a completely randomized design in nine kiwifruit vineyards in both east (Rudsar) and west (Talesh) of Guilan province. Three uniform Hayward kiwifruit vines with four canes were selected in each vineyard. Climate conditions in two regions were also studied. Bud break percentage, flower number per winter bud, aberrant fruit percentage (flat and fan fruit percentage) and bud index for aberrant fruits was investigated. Results: The results of orthogonal test showed that there is a significant difference between two regions for bud break percentage, flower number per bud and malformed fruits percentage (flat and double fruit percentage) and bud index for flat and fan fruits. Bud break percentage varied (45.5-58.76%) in Talesh vineyard and (30.7-45.39%) in Roodsar. Furthermore, aberrant fruits percentage was (2.04-5.85%) in Talesh and (2.1-5%) in Roodsar. There were significantly different in terms of the number of flowers per kiwi winter bud in different vineyards. This value varied between (1.81-2.59) and in Rudsar (1.78-1.18). There was a significant difference between different vineyards in terms of cane diameter, average number of buds in cane, percentage of flowering buds, number of flowers in winter buds, percentage of flat and fan fruits. The incidence place of flat and fan fruits on the canes was the same independently to vineyards, but double fruit formation place was dependently to vineyard. The most flat and fan shape fruits was found on node 2 and 3 of current season shoot, however, double and triple fruits incidence was found in node 1 and 2. Conclusion: Overall, the results showed that bud break percentage and aberrant fruits incidence was varied to environmental condition and orchard practices. These conditions caused disorders incidence in Hayward kiwifruit by affecting on vine physiology