تأثير نظام‌هاي مختلف تغذيه بر ويژگي‌هاي كمي و كيفي چغندر قند در شيوه‌هاي مختلف كشت

Effect of different nutrient system on quantitative and qualitative traits of sugar beet in different cultivation methods

به منظور بررسي تأثير نظام‌هاي مختلف تغذيه (شيميايي، آلي، شيميايي+ آلي و شاهد) بر ويژگي‌هاي كمي و كيفي چغندرقند در شيوه‌هاي مختلف كشت (كشت مستقيم، كشت نشايي و گلداني)، آزمايشي به‌صورت كرت ­هاي خردشده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در دو سال، 1397-1395 در مزرعه‌اي در كيلومتر 75 شمال‌غرب شهرستان سبزوار انجام شد. نتايج آزمايش نشان داد كه در سال اول بالاترين عملكرد ريشه از تيمار تلفيقي كود شيميايي و آلي و در شيوه كاشت گلداني (84/84 تن در هكتار) و در سال دوم نيز از تيمار كود تلفيقي، ولي در شيوه كشت نشايي (82/96 تن در هكتار) به‌دست آمد. بالاترين درصد قند ناخالص در هر دو سال در تيمار شاهد و در شيوه كاشت مستقيم به‌دست آمد. بيش‌ترين عملكرد قند خالص هم در سال اول (13/29 تن در هكتار) و هم در سال دوم (14/54 تن در هكتار) را كشت نشايي توليد كرد. كشت‌هاي نشايي و گلداني، ناخالصي‌هاي ريشه بيش‌تري در مقايسه با كشت مستقيم داشتند. در بين روش­هاي تغذيه­ اي، بالاترين ناخالصي­ هاي ريشه در مصرف تلفيقي كود به‌دست آمد. كشت مستقيم و عدم مصرف كود نيز بالاترين شاخص قليائيت را توليد كرد. در مجموع، نتايج نشان داد با وجود افزايش ناخالصي‌هاي ريشه در كشت نشايي يا گلداني و مصرف تلفيقي كود، اين تيمارها بالاترين عملكرد قند را توليد كردند. بر اين اساس كشت نشايي و كوددهي تلفيقي را مي‌توان جهت توليد بالاترين عملكرد ريشه و قند توصيه كرد.

In order to investigate the effect of different nutrition systems (chemical, organic, chemical+organic, and control) on quantitative and qualitative characteristics of sugar beet in various planting methods (direct planting, potting, and transplanting), an experiment has been conducted as split plot in randomized complete block design with three replicates between 2016 and 2018 in a field, 75 km northwest of Sabzevar. The results show that in the first year, the highest root yield (84.34tha-1) has been obtained from the potting method and chemical along with organic fertilizer application. In the second year, the highest yield (82.96tha-1) belongs to the chemical and organic fertilizer treatment in transplanting method. In both years, the highest sugar content has been obtained from control treatment and direct planting, with transplanting method having the highest sugar yield in both years (13.29 and 14.44 tha-1, respectively). Transplanting and potting method have had more root impurities than direct cultivation. Among nutrition systems, the highest root impurities is obtained in the combination of chemical and organic treatment. Direct culture and control produce the highest alkalinity index. Overall, despite the increase in root impurities in transplanting or potting along with chemical with organic treatment, these treatments produce the highest sugar yield. Accordingly, chemical and organic fertilization along with transplanting could be recommended to produce the highest root and sugar yield.