اثر محلول‌پاشي مواد نانو و اسيد ساليسيليك بر عملكرد كلزا بهاره تحت شرايط محدوديت آب

The Effect of Foliar Application of Nano Material and Salicylic Acid on Spring Rapeseed Yield under Water Limitation Condition

اين پژوهش به‌منظور بررسي اثر محلول‌پاشي مواد نانو و اسيد ساليسيليك بر برخي ويژگي‌هاي زراعي، عملكرد و اجزاي عملكرد دانه در گياه كلزا بهاره تحت شرايط محدوديت‌هاي مختلف آب انجام شد. براي اين هدف آزمايشي به‌صورت اسپليت‌پلات در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه محقق اردبيل در دو سال‌ زراعي 96- 1395 و 97- 1396 اجراشد. تيمارهاي محدوديت آب شامل آبياري كامل (تيمار شاهد) و قطع آبياري در سه مرحله ساقه‌روي، گلدهي و دانه‌بندي و محلول‌پاشي مواد نانو به فرم نانودي‌اكسيد سيليكون (nSiO2) در سه سطح صفر (شاهد)، 60 و300 ميلي‌گرم در ليتر و اسيد ساليسيليك (SA) در سه سطح صفر (شاهد)، 0/5 و 2/5 ميلي‌مولار بودند. نتايج تجزيه مركب نشان داد كه اثر سال بر صفات تعداد شاخه اصلي و فرعي در بوته، تعداد خورجين در بوته، تعداد دانه در خورجين و عملكرد دانه معني‌دار بود. محدوديت آب منجر به كاهش تمام صفات مورداندازه‌گيري شد، با اين حال كاربرد محلول‌پاشي منجر به بهبود صفات رويشي، عملكرد و اجزاي عملكرد دانه شد. بالاترين عملكرد دانه به‌ترتيب در سال اول و دوم آزمايش برابر 2705 و 1327 كيلوگرم در هكتار بود كه از كاربرد 300 ميلي‌گرم بر ليتر نانودي‌اكسيدسيليكون به‌همراه 0/5 و 2/5 ميلي‌مولار اسيدساليسيليك در شرايط آبياري نرمال به‌دست آمد و كم‌ترين ميزان متعلق به عدم محلول‌پاشي در شرايط قطع آبياري در مراحل گلدهي و ساقه‌روي بود.

The present research is carried out to study the effects of foliar application of Nano material and Salicylic acid (SA) on some agronomy, yield, and yield components of spring rapeseed under different water limitation treatments. For this subject an experiment has been conducted as split plot based on a randomized complete block design with four replications at the research fields of Faculty of Agriculture and natural resource of Mohaghegh Ardabili University, during 2017 and 2018 growing years. Water limitation treatments include full irrigation (control), irrigation termination at stem elongation, flowering and seed formation stages, and foliar spray of Nano-Material in form of Nano-silicon dioxide (nSiO2) at three levels of zero (control), 60, and 300 mg.L-1 as well as salicylic acid (SA) at three levels of zero (control), 0.5, and 2.5 mM. The results of combined analysis show that the effect of year has been significant on main branch and sub branches number per plant, number of pod per plant, number of seed per pod, and seed yield traits. Water limitation has decreased all studied treats, so the foliar application improves growth traits, yield, and yield components of rapeseed plants. The highest seed yields have been 2705 and 3271 kg.h-2, in first and second experiment years, respectively, which are from applying 300 mg.L-1 with 0.5 nSiO2 and/or 2.5 mM of SA at normal irrigation (control treatment). The lowest rate belongs to non-foliar application especially at irrigation termination at stem elongation, flowering stages.