پديد آورندگان :
پزشكپور، پيام سازمان تحقيقات،آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان لرستان - بخش تحقيقات علوم زراعي و باغيف خرم‌آباد، ايران , كريمي زاده، رحمت اله سازمان تحقيقات،آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان لرستان - بخش تحقيقات علوم زراعي و باغيف خرم‌آباد، ايران , ميرزايي، امير سازمان تحقيقات،آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان لرستان - بخش تحقيقات علوم زراعي و باغيف خرم‌آباد، ايران , برزعلي، محمد سازمان تحقيقات،آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان لرستان - بخش تحقيقات علوم زراعي و باغيف خرم‌آباد، ايران
چكيده فارسي :
به‌منظور بررسي اثر ژنوتيپ، محيط و اثر متقابل ژنوتيپ × محيط، براي عملكرد دانه، 18 ژنوتيپ عدس در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در چهار محيط (خرم‌آباد، گچساران، ايلام و گنبد) طي سه سال زراعي (96- 1393) مورد ارزيابي قرار گرفتند. بر اساس تجزيه واريانس مركب، اثرات اصلي مكان، ژنوتيپ، اثرات متقابل ژنوتيپ × مكان و ژنوتيپ × مكان × سال معني دار بودند. نتايج تجزيه واريانس مركب براي محيطهاي مختلف نشان داد كه اثر محيط، ژنوتيپ و اثر متقابل ژنوتيپ × محيط براي عملكرد دانه معنيدار گرديد. بر اساس نتايج تجزيه واريانس AMMI، محيط منبع اصلي تغييرات بود كه 83/6 درصد از مجموع مربعات كل را به خود اختصاص داد. بر اين اساس چهار مؤلفه اثر متقابل بر عملكرد دانه معنيدار بودند. دو مؤلفه اصلي اول مدل AMMI، 52/56 درصد از كل واريانس عملكرد را توجيه كردند. نتايج مقادير پايداري AMMI (ASV) نيز نشان داد كه براي عملكرد دانه، ژنوتيپهاي شماره G8، G7، G9، G18، G6، G16 وG17 كمترين مقدار و درنتيجه بالاترين پايداري عمومي به تمام محيطهاي آزمايش را داشتند. ژنوتيپ شماره G5 با مقدار ASV 33/7 بيشترين پايداري خصوصي را به محيط دوم (E2) داشت. در بين ژنوتيپ‌هايي كه داراي كمترين ASV بودند، فقط ژنوتيپهاي G6 و G16 داراي ميانگين عملكرد دانه بالاتر از ميانگين كل ژنوتيپها بودند. بر اساس مقادير دو مؤلفه اصلي اول، ارزش پايداري AMMI (ASV) و شاخص پايداري ژنوتيپ (GSI)، ژنوتيپهاي G6، G1 و G13 به‌عنوان پايدارترين ژنوتيپها شناخته شدند، و نزديك‌ترين ژنوتيپها به ژنوتيپ ايده آل بودند.
چكيده لاتين :
In order to investigate the effect of genotype, environment and the interaction of genotype ×
environment, for seed yield, 18 lentil genotypes in a randomized complete block design with
three replications in four environments (Khorramabad, Gachsaran, Ilam and Gonbad) during
three years (2014-2017) Were evaluated. Based on combined analysis of variance, the main
effects of location, genotype and genotype × location and genotype × location × year
interactions were significant. The results of combined analysis of variance for different
environments showed that environment, genotype and genotype × environment interaction for
Showed seed yield. According to the results of AMMI analysis of variance, the environment
was the main source of change, which accounted for 83.6% of the total squares. The results of
AMMI analysis of variance also showed that the four-component interaction effect on seed
yield was significant. The first two main components of the AMMI model accounted for
52.56% of the total yield variance. The results of AMMI stability values (ASV) showed that for
seed yield, the genotypes including G8, G7, G9, G18, G6, G16 and G17 had the lowest values
and therefore the highest general stability to all experimental environments. Genotype G5 with
ASV value of 33.7 was highest private stability to the second environment (E2). Among the
genotypes with the lowest ASV, only G6 and G16 genotypes had higher average seed yield than
the average of all genotypes. Based on the values of the first two principal components, AMMI
(ASV) stability value and genotype stability index (GSI), the genotypes G6, G1 and G13 were
identified as the most stable genotypes, and the closest genotypes to the ideal genotype.
