بررسي خاصيت ضد باكتريايي عصاره قسمت هاي مختلف زعفران و كاربرد آن در خامه

يكي از راه هاي كنترل رشد باكتري هاي بيماريزا، استفاده از نگهدارنده ها و تركيبات ضد ميكروبي است. با توجه به نگراني هاي عمومي در خصوص عوارض نگهدارنده هاي شيميايي، تمايل به مصرف محصولاتي است كه از نگهدارنده طبيعي استفاده شده است. در اين تحقيق، ﻋﺼﺎره اﺗﺎﻧﻮﻟﯽ شش قسمت از زعفران (كلاله، ريشه، گلبرگ، ساقه، پياز و پرچم) تهيه شد و ميزان تركيبات فنولي عصاره قسمت هاي مختلف زعفران، خاصيت ﺿﺪ ﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ، حداقل غلظت بازدارندگي (MIC) و حداقل غلظت كشندگي (MBC) آن ها ﺑﺮ روي باكتري هاي ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ (اشرشياكلاي و سالمونلاتيفي) و باكتري هاي ﮔﺮم ﻣﺜﺒﺖ (استافيلوكوكوس اورئوس و باسيلوس سرئوس) ﻣﻮرد ارزيابي قرار گرفت. هم چنين، عصاره اي كه بيشترين خاصيت ضد ميكروبي نشان داد، انتخاب شده و اﺛﺮات ﺿﺪ ﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ آن در ﺳﻪ ﺳﻄﺢ غلظت 0.25، 0.5 و 0.75 % (w/v) بر روي خامه مورد ارزيابي قرار گرفت. ﻧﺘﺎيﺞ ﻧﺸﺎن داد از بين عصاره قسمت هاي مختلف زعفران، ﻋﺼﺎره گلبرگ داراي بيشترين مقدار تركيبات فنولي و اثر ﺿﺪ ﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ مي باشد. ﺑﯿﺸﺘﺮيﻦ اﺛﺮ ﻋﺼﺎره اﺗﺎﻧﻮﻟﯽ گلبرگ ﺑﺮ روي باكتري هاي ﮔﺮم ﻣﺜﺒﺖ باسيلوس سرئوس و استافيلوكوكوس اورئوس مشخص شد. كمترين مقدارMIC و MBC براي گلبرگ به ترتيب در غلظت 3.12 و 6.25 (ميلي گرم/ ميلي ليتر) بدست آمد. در خامه ﺗﯿﻤﺎر ﺷﺪه ﺑﺎ 0.75% عصاره گلبرگ، شمارش كلي باكتري ها به طور معني داري كمتر از دو غلظت ديگر بود. هم چنين نتايج ارزيابي حسي خامه هاي تيمار شده نشان داد كه غلظت 0.5 درصد به عنوان بهترين نمونه توسط افراد ارزياب حسي امتيازدهي شد. بنابراين با توجه به نتايج بدست آمده عصاره گلبرگ زعفران مي تواند به عنوان گياهي ارزشمند در جهت مقابله با بيماري هاي عفوني در نظر گرفته شود و از آن جهت جايگزين نگهدارنده هاي شيميايي به عنوان يك منبع ضد ميكروبي طبيعي در خامه استفاده كرد.