تاثير عمق قرارگيري بذر و زمان كاشت بر رقابت جمعيت‌‌هاي يولاف وحشي زمستانه (Avena ludoviciana) با گندم (Triticum aestivum)

يولاف‌وحشي به علت قابليت سازگاري با شرايط اكولوژيكي و رقابت، به عنوان يكي از مشكل‌سازترين علف‌هاي هرز در غلات به شمار مي رود. الگوي رويش اين علف‌هرز به گونه‌اي است كه امكان حضور و رقابت با گندم را در سراسر فصل رشد فراهم مي‌سازد. در همين راستا و با هدف ارزيابي تأثير زمان و عمق كاشت بر رقابت ميان گندم و علف‌هرز يولاف‌وحشي زمستانه، پژوهشي در قالب طرح كرت‌هاي دوبار خرد شده با سه تكرار، در سال زراعي 13961395 انجام شد. كرت اصلي شامل دو تاريخ كاشت گندم و يولاف‌وحشي (19 آبان و 24 آذر)، كرت فرعي شامل شش جمعيت يولاف‌وحشي (شيراز، كردستان، مشهد، كرمانشاه، كرج و اهواز) و كرت فرعي فرعي شامل دو عمق كاشت بذر يولاف‌وحشي (دو و پنج سانتي‌متري) بود. نتايج نشان داد كه در هر دو تاريخ كاشت، گندم از سرعت سبز‌شدن بالاتري نسبت به جمعيت‌هاي يولاف‌وحشي برخوردار بود. در تاريخ كاشت آبان‌ماه، وزن تك‌بوته گندم در رقابت با يولاف‌وحشي بيشتر بود، درحالي‌كه كاشت در آذرماه، منجر به افزايش ارتفاع، توان رقابتي و عملكرد دانه گندم شد. رقابت با يولاف‌وحشي بر ارتفاع گندم تأثيرگذار بود؛ به گونه‌اي كه جمعيت اهواز در آبان‌ماه، بيشترين (ارتفاع گندم 74.16 سانتي‌متر) و جمعيت يولاف‌وحشي كرج در آذرماه، كمترين (ارتفاع گندم 89.66 سانتي‌متر) و تأثير را بر كاهش ارتفاع گندم داشتند. بسته به زمان كاشت و جمعيت يولاف‌وحشي، عمق قرارگيري بذر، تأثيرات متفاوتي داشت و در آبان‌ماه و عمق پنج سانتي‌متري، زيست‌توده يولاف‌وحشي      ( g/m205.2212) كمتر از كاشت در آذرماه در اين عمق ( g/m379.2294) بود. جمعيت‌هاي كرج و اهواز يولاف‌وحشي، كمترين تعداد بذر را در رقابت با گندم دارا بودند. به‌طوركلي، زمان كاشت و عمق قرارگيري بذر جمعيت‌هاي يولاف‌وحشي در خاك، بر الگوي رويش و توان رقابتي اين علف‌هرز با گندم مؤثر بود. مي‌توان از اين نتايج در جهت برنامه‌ريزي براي اعمال روش‌هاي مديريت علف‌هاي‌هرز از جمله انتخاب سيستم‌هاي‌ خاكورزي، استفاده نمود.