تأثير روش‌هاي خاك‌ورزي، كود نيتروژن و تنش خشكي بر شاخص‌هاي رشدي و عملكرد ذرت علوفه‌اي (.Zea mays L)

Effect of Tillage, Nitrogen Fertilizer, and Water Stress on Crop Growth Indices and Yield of Forage Corn (Zea mays L.)

به ­منظور بررسي تأثير تيمار كود نيتروژن و تنش خشكي بر برخي از شاخص ­هاي رشدي ذرت علوفه­ اي در سيستم ­هاي مختلف خاك­ ورزي، آزمايشي در مزرعۀ آموزشي و پژوهشي دانشگاه تهران در سال 1397 انجام شد. اين آزمايش به‌صورت كرت ­هاي دو بار خردشده در قالب طرح بلوك­ هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. خاك‌ورزي به‌عنوان عامل اصلي در دو سطح (حفاظتي و مرسوم)، تنش آبي به‌عنوان عامل فرعي در سه سطح 30، 60 و 90 درصد نياز آبي و كود نيتروژن به‌عنوان عامل فرعي‌فرعي در سه سطح صفر، 50 و 100 درصد ميزان توصيه‌شده در نظر گرفته شد. در مرحلۀ گل‌دهي نتايج نشان داد كه بيش‌ترين شاخص سطح برگ (6/28) از اثر متقابل تنش آبي خفيف (90 درصد نياز آبي) و كاربرد كود نيتروژن 100 درصد، سرعت رشد محصول (34/01 گرم بر مترمربع در روز) از تيمار تنش آبي خفيف با كاربرد نيتروژن 100 درصد در خاك­ ورزي مرسوم، سرعت رشد نسبي (0/08 گرم بر گرم در روز) از تيمار نيتروژن 100 درصد و وزن خشك كل (1006/86 گرم بر مترمربع) از تيمار تنش آبي خفيف با كاربرد نيتروژن 100 درصد در خاك­ ورزي مرسوم حاصل شدند. نتايج اين پژوهش نشان داد كه كاربرد مقادير بيش‌تر كود نيتروژن در طي تنش خشكي شديد در سيستم خاك­ ورزي مرسوم منجر به كاهش عملكرد مادۀ خشك خواهد شد.

To study the effect of nitrogen fertilizer and irrigation regimes on some crop growth indices of forage maize under conventional and conservation tillage system, an experiment has been conducted in split plots with a randomized complete block design and three replications at University of Tehran’s farm during 2018. Tillage systems, as the main plot in two factors, include conversation and conventional tillage, whereas water stress, being the subplot, is in three levels which are 30%, 60%, and 90% of moisture requirement. Also, nitrogen fertilizer, as the sub-sub plot, is at three levels, 0, 50%, and 100% of the recommended rate. Results in the flowering stage show that the highest leaf area index (6.28) and crop growth rate (34.01 gr m-2 day-1) have been obtained from the interaction between slight water stress (90% of crop water demand) and nitrogen (100% of crop demand) as well as the interaction between slightly water stress and 100% nitrogen in conventional tillage, respectively. The highest relative growth rate (0.08 gr gr-1 day-1) and total dry matter (1006.86 gr m-2) belong to simple impact of 100% nitrogen along with the interaction of slightly water stress and 100% nitrogen in conventional tillage, respectively. Results show that under severe water stress and higher application of nitrogen, the fertilizer will cause less crop dry matter under conventional tillage.