پديد آورندگان :
روان، محمد صالح دانشگاه گنبدكاووس - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه توليدات گياهي، گنبدكاووس , راحمي كاريزكي، علي دانشگاه گنبدكاووس - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه توليدات گياهي، گنبدكاووس , بياباني، عباس دانشگاه گنبدكاووس - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه توليدات گياهي، گنبدكاووس , نخ زري مقدم، علي دانشگاه گنبدكاووس - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه توليدات گياهي، گنبدكاووس , غلامعلي پور علمداري، ابراهيم دانشگاه گنبدكاووس - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه توليدات گياهي، گنبدكاووس
كليدواژه :
تعداد دانه در سنبله , شاخص برداشت , عملكرد زيستي , فردان , همبستگي
چكيده فارسي :
به‌منظور بررسي اثر تراكم كاشت بر عملكرد و اجزاي عملكرد ارقام جو در شرايط ديم، اين آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه گنبدكاووس طي دو سال زراعي 96-1395 و 97-1396 انجام شد. فاكتور نخست تراكم در چهار سطح 200، 300، 400 و 500 دانه در مترمربع و فاكتور دوم ارقام جو شامل فردان، خرم، ماهور و صحرا بود. در صفات تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در مترمربع به‌ترتيب رقم صحرا در حداقل تراكم و ماهور در حداكثر تراكم برترين ارقام بودند. بالاترين وزن هزاردانه نيز در رقم فردان مشاهده شد. حداكثر عملكرد دانه در سال اول و دوم آزمايش به‌ترتيب از ارقام ماهور با تراكم 300 و خرم با تراكم 200 دانه در مترمربع به‌دست آمد. بين تعداد سنبله در مترمربع با تعداد دانه در سنبله همبستگي منفي (r=-0.67 و r=-0.83 به‌ترتيب در سال اول و دوم آزمايش) مشاهده شد، اما اين همبستگي با عملكرد دانه مثبت بود. بالاترين همبستگي مثبت و معني‌دار نيز بين عملكرد دانه با شاخص برداشت و عملكرد زيستي مشاهده شد. با توجه به نتايج افزايش عملكرد دانه ناشي از افزايش در هر دو صفت شاخص برداشت و عملكرد زيستي بود، در هر دو سال آزمايش تراكم مطلوب به‌منظور دست‌يابي به حداكثر عملكرد دانه در ارقام فردان، خرم و صحرا 200 و براي رقم ماهور 300 دانه در مترمربع بود.
چكيده لاتين :
In order to investigate the effect of barley cultivars on the yield and yield components of grain under rain-fed conditions a factorial experiment has been carried out in a randomized complete block design with four replications at Gonbad-e Kavous University Research Field during 2016 – 2017 and 2017 – 2018 growing seasons. Density treatments of 200, 300, 400, and 500 grain per square meter have been considered as the first, and four barley cultivars, namely Fardan, Khorram, Mahoor, and Sahra, have been taken as the second factors. In case of the number of grains per spike and the number of spikes per square meter, Sahra cultivar in minimum density and Mahoor cultivar in maximum density have proven to be the best cultivars, respectively. The highest thousand grain weight belongs to Fardan cultivar. Maximum grain yield in first and second year of the experiment have been obtained from Mahoor cultivars with 300 grains in meter square and Khorram with 200 grains in meter square, respectively. Higher yield in the second year than the first one seems to be due to higher rainfall and more appropriate distribution, especially in the reproductive stage and grain filling period. In both years, a negative and strong correlation is observed between the number of spikes per square meter and the number of grains per spike (r=-0.67 and r=-0.83 in the first and second year, respectively); but this correlation has been positive with grain yield. The highest positive and significant correlation belongs to the one between grain yield, harvest index, and biological yield. According to the results, an increase in grain yield is due to the increase in both harvest index and biological yield. Finally, optimum density for maximum grain yield has been 200 grain in meter square for Fardan, Khorram, and Sahra; and 300 for Mahoor.
