ابعاد فرهنگي مشاركت ايران در نمايشگاه جهاني 1873 وين و تأثير آن بر توليد و صادرات قالي ايران

با وقوع انقلاب صنعتي در اروپا و رواج توليد انبوه، نمايشگاه‌هاي جهاني با هدف عرضۀ توانمندي‌هاي فني و فنّاورانه و يافتن بازارهاي جديد صادراتي شكل گرفتند. پس از چهار دوره برگزاري اين نمايشگاه‌ها در انگليس و فرانسه، نمايشگاه جهاني پنجم با شعار «فرهنگ و آموزش» در سال 1873 در شهر وين اتريش برگزار شد. كشور ايران نيز به‌طور رسمي و با برنامه‌ريزي قبلي در اين رويداد شركت كرد. هدف از اين پژوهش، شناسايي ابعاد مختلف مشاركت ايران در اين نمايشگاه و مطالعۀ تأثير اين حضور در رونق توليد و صادرات قالي‌ ايران به‌عنوان سرآمد هنرهاي صناعي كشور است. به نظر مي‌رسد حضور و بازديد رسمي ناصرالدين‌شاه قاجار از اين نمايشگاه، نگاه شرق‌سوي حاكم بر جامعه اروپايي را تقويت و پاويون ايران را در كانون توجهات قرار داد. دراين‌بين، نمايش قالي‌هاي دستبافت ايراني كه تحسين نخبگان فرهنگي و منتقدان توليد انبوه را به همراه داشت، نقش مهمي در گرايش جوامع غربي نسبت به خريد قالي‌هاي دستبافت به‌عنوان مظاهر فرهنگي ايران و احياي توليد و صادرات اين فرآوده سنتي ايراني را در عصر قاجار در پي داشته است.