سنگ‌شناسي و ژئوشيمي مجموعه سنگ هاي آذرين زردكوه، جنوب خاور ايرانشهر

مجموعه آذرين زرد كوه واقع در 35 كيلومتري جنوب خاور ايرانشهر، از نظر زمين شناسي در زون فليش شرق ايران و پهنه زمين‌درز سيستان قرار مي گيرد. در اين منطقه مجموعه‌هايي از سنگ هاي افيوليتي كرتاسه بالايي ، فليش‌هاي ائوسن و سنگهاي آذرين نفوذي و خروجي اُليگوميوسن (مجموعه آذرين زردكوه) برونزد دارند. سنگ‌هاي آذرين نفوذي به شكل استوك و داراي تركيب گرانيت، ديوريت و سينيت هستند، حاوي كاني‌هاي اصلي پلاژيوكلاز، هورنبلند، ارتوز، كوارتز و كمي بيوتيت مي‌باشند. بافت چيره آنها دانه‌اي تا پورفيري مي‌باشد و اغلب دگرسان شده‌اند. سنگ‌هاي آذرين خروجي به صورت جريان‌هاي گدازه‌اي با تركيب سنگ‌شناختي آندزيتي و به طور محدود بازالتي هستند. از كاني‌هاي اصلي پلاژيوكلاز و كمتر هورنبلند، بيوتيت و پيروكسن تشكيل شده‌اند و غالباً بافت پورفيري دارند. سنگ‌هاي مجموعه آذرين زرد كوه متاآلومين و اغلب متعلق به سري ماگمايي كالك آلكالن هستند و تا حدودي تمايل به سري ماگمايي تولئيتي نيز نشان مي‌دهند. الگوي تغييرات عناصر جزئي و نادر خاكي اين سنگ ها غني ‌شدگي ضعيفي در عناصر نادر خاكي سبك (LREE) مانند La، Ce و Sm نسبت به عناصر نادر خاكي سنگين (HREE) مانند Ho، Yb،Tb و Lu نشان مي ‌دهند و شيب اين نمودار در سمت عناصر HREE ملايم و صاف و حتي در سنگ‌هاي خروجي كمي افزايشي است. بي‌هنجاري منفي عناصر Ti, Sr و بي‌هنجاري مثبت عناصر Th, U, Pb گوياي شكل‌گيري اين سنگ‌ها در محيطي مرتبط به حاشيه فعال قاره‌اي است. گمان مي رود كه ماگماي سازنده اين سنگ‌ها از گوه گوشته‌اي بالاي ورقه فررونده كه معمولاً تحت تأثير سيالات آزاد شده از ورقه فررونده و عناصر موجود در آن (از جمله سيليس، پتاسيم و سديم) قرار مي‌گيرند، ايجاد شده است و سپس با جايگيري در پوسته متحمل هضم و آلايش گرديده است. بنابراين به نظر مي رسد اين سنگ‌ها مرتبط با ماگماتيسم و فرورانش پوسته اقيانوسي نئوتتيس بين بلوك‌هاي لوت و افغان باشند.