تعيين اثربخشي تحريك مستقيم فراجمجمه‌اي همراه با آموزش خواندن بر حافظۀ فعال و عملكرد خواندن كودكان نارساخوان: شواهدي از پتانسيل‌هاي وابسته به رويداد

Effectiveness of Direct Transcranial Stimulation with Reading Instructions on Dyslexic Children’s Working Memory and Reading Performance: Evidence of Event-Related Potentials

پژوهش حاضر با هدف تعيين اثربخشي تحريك مستقيم فراجمجمه‌اي همراه با آموزش خواندن بر حافظۀ فعال و عملكرد خواندن كودكان نارساخوان انجام شد. روش پژوهش نيمه‌آزمايشي همراه با پيش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه‌هاي نامعادل است و از جهت هدف، كاربردي محسوب مي‌شود. جامعۀ آماري پژوهش را تمامي دانش‌آموزان نارساخوان هفت تا نه‌سالۀ مراجعه‌كننده به كلينيك آتيۀ درخشان ذهن شهر تهران در تير تا شهريور 1394 و خرداد تا مرداد 1395 تشكيل مي‌دهند كه 16 نفر از آن‌ها (12 پسر و 4 دختر) به روش نمونه‌گيري در دسترس به‌عنوان نمونۀ پژوهش انتخاب شدند. گروه آزمايش به‌مدت ده جلسه، برنامۀ آموزش تحصيلي فردي به‌همراه تحريك مستقيم فراجمجمه‌اي در ناحيۀ قشر پيش‌پيشاني چپ را دريافت كرد؛ درحالي‌كه گروه كنترل در شرايط مشابه، ده جلسه آموزش تحصيلي به‌همراه تحريك مستقيم فراجمجمه‌اي ساختگي (شم) را گذراندند. به‌منظور جمع‌آوري اطلاعات، از آزمون خودكار عصب-روان‌شناختي كمبريج (CANTAB)، خرده‌آزمون حافظۀ فعال در هوش‌آزماي استنفورد-بينه، ويراست پنجم (SBIS-5) و خوشۀ خواندن آزمون پيشرفت تحصيلي وودكاك جانسون (WJ III) استفاده شد و با استفاده از نرم‌افزار SPSS تحليل داده‌ها صورت گرفت. نتايج تحليل كوواريانس چندمتغيره نشان داد شاخص‌هاي حافظۀ كلامي، حافظۀ غيركلامي، ظرفيت حافظه، رواني خواندن و همچنين خطاي ارتكاب و حذف بعد از دريافت تحريك مستقيم فراجمجمه‌اي، به‌طور معناداري تغيير يافته است (001/0

his study aims to detect the effectiveness of transcranial direct stimulation with reading instruction on dyslexic children’s working memory and reading performance. The research method is quasi-experimental with pre-test and post-test with non-equivalent groups, and is applied in term of purpose. The statistical population consists of all dyslexic students (7–9 years old) referring to Atieh Clinic in Tehran during 2015:7–2015–9 and 2016:6–2016:8, among which 16 students (12 boys and 4 girls) were selected by convenience sampling method. The experimental group received an individualized curriculum plus transcutaneous direct stimulation in the left prefrontal cortex for 10 sessions, while the control group received 10 sessions of simulated transcutaneous stimulation (indoctrination) in the same condition. Cambridge Neuropsychological Test Automated Battery (CANTAB), Stanford-Binet Intelligence Scales, Fifth Edition (SBIS-5), and Woodcock Johnson academic achievement reading cluster (WJ III) were used for data collection, and the data was analyzed by using SPSS software. The results of multivariate analysis of covariance showed that the indices including verbal memory, nonverbal memory, memory capacity, reading fluency as well as the error of committing and deleting after receiving transcranial direct stimulation were significantly changed (P>0.001). Accordingly, one can say that the increased excitability of the left prefrontal cortex using transcranial direct stimulation can improve some reading and memory parameters in dyslexic children.