فهم خرد در جامعه ايراني: نقش قوميت، جنسيت، سن و تحصيلات

Iranians’ Understanding of Wisdom: The Role of Ethnicity, Gender, Age and Education

اين پژوهش با هدف بررسي مفهوم خرد و مولفه هاي آن با تاكيد بر نقش عوامل قوميت، جنسيت، سن و تحصيلات بر پايه دو رويكرد كيفي و كمي انجام شد. قلمرو پژوهش شامل افراد بالاي 20 سال ايراني بود. با توجه به اينكه در هر قوم بايد داده ها به اشباع مي رسيدند، 328 شركت كننده (134 زن و 194 مرد) از گروه هاي قومي مختلف شامل ترك، كرد، لر، عرب، بلوچ، تركمن و فارس به كمك روش نمونه گيري دردسترس انتخاب شدند و به پرسش نامه باز پاسخ محقق ساخته پاسخ دادند. نتايج نشان دادند در جامعه ايراني بعد عقلاني، اخلاقي، مدني، عملكردي و معنوي ابعاد اصلي سازه خرد را تشكيل مي دهند. همچنين يافته ها نشان دادند عوامل قوميت و تحصيلات، برخلاف جنسيت و سن، با فهم افراد از خرد ارتباط دارند. اقوام در تاكيد بر ابعاد مدني و معنوي خرد متفاوت بودند؛ به نحوي كه اقوام كرد و ترك بر بعد مدني و اقوام لر و عرب بر بعد معنوي نسبت به ديگر اقوام تاكيد بيشتري داشتند. همچنين، شركت كنندگان با تحصيلات بالا بر ابعاد عقلاني، عملكردي و مدني و افراد با تحصيلات پايين بر ابعاد اخلاقي و معنوي تاكيد بيشتري داشتند. به طور كلي، نتايج اين پژوهش نشان دادند خرد مفهومي پيچيده و چندوجهي است كه درك كامل جميع مولفه هاي شكل دهنده آن به راحتي ممكن نيست و نيز در فرهنگ هاي غير غربي و به ويژه ايران و اقوام ايراني، تلاش براي بررسي فهم افراد از خرد، وجوهي از اين سازه مانند معنويت و دينداري را آشكار كرد كه كمتر به آنها توجه شده است.

This study aimed to explore and explain Iranians‟ understanding of wisdom and the role of ethnicity, gender, age, and academic status in their understanding of it. The study adopts both qualitative and quantitative approaches. The research domain included all above-20 years old Iranians. Taking care of saturation in each ethnicity group, three hundred twenty-eight individuals (134 females and 194 males) were selected through convenience sampling. The participants, coming from different ethnicities including Farses, Azerbaijani Turks, Kurds, Lurs, Baluchis, and Turkmen answered a researcher-developed open-ended questionnaire. Findings suggested that „intellectuality‟, „morality‟, „civilization‟, „performance‟ and „spirituality‟ make up different wisdom dimensions in Iranian society. Findings also revealed that unlike gender and age factors, ethnicity and academic status were related to individuals‟ understanding of wisdom. Differences were observed between different ethnicities in how much emphasis they place on intellectuality and spirituality dimensions of wisdom; Kurds and Turks emphasized civilization and Lurs and Arabs highlighted spirituality dimension more than other ethnicities. Individuals with higher academic status emphasized intellectuality, civilization, and performance, while those with lower academic status tended to highlight morality and spirituality dimensions of wisdom. Overall, findings suggested that a thorough understanding of wisdom and its constituting elements/components is not easy since it is a complicated and multidimensional notion. On the other hand, the attempt to understand individuals‟ understanding of wisdom in a non-Western context and among Iranian ethnicities revealed new dimensions of the construct (i.e., spirituality and morality) that had not been addressed properly before.