عنوان مقاله :
ارزيابي ژنوتيپ‌هاي حاصل از تلاقي برنج بر اساس شاخص‌هاي تحمل به تنش شوري
پديد آورندگان :
افخمي قادي، عمار دانشگاه بين‌المللي امام خميني (ره) - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ - ﮔﺮوه ژﻧﺘﯿﮏ و ﺑﻪ ﻧﮋادي ﮔﯿﺎﻫﯽ، ﻗﺰوﯾﻦ، اﯾﺮان , حبيب زاده، فرهاد دانشگاه بين‌المللي امام خميني (ره) - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ - ﮔﺮوه ژﻧﺘﯿﮏ و ﺑﻪ ﻧﮋادي ﮔﯿﺎﻫﯽ، ﻗﺰوﯾﻦ، اﯾﺮان , حسيني، جابر داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻣﺪرس - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي - ﮔﺮوه زراﻋﺖ، ﺗﻬﺮان، اﯾﺮان
كليدواژه :
تجزيه كلاستر , عملكرد , مولفه اصلي , همبستگي
چكيده فارسي :
تنش شوري يكي از مهم‌ترين تنش‌هاي غيرزنده است كه موجب محدوديت در رشد گياهان زراعي مي‌گردد. به منظور گروه‌بندي ژنوتيپ‌هاي برنج حاصل از تلاقي ارقام اصلاح‌شده، در شرايط تنش شوري، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در شرايط گلخانه در سال 1397 در دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري انجام شد. تيمارهاي مورد مطالعه در اين آزمايش شامل تنش شوري در سه سطح (شاهد، 4 و 8 دسي‌زيمنس بر متر) و نه ژنوتيپ برنج بود. گروه‌بندي ژنوتيپ‌هاي مورد مطالعه بر اساس شاخص‌هاي تحمل به تنش انجام شد. نتايج نشان داد كه تنش شوري موجب كاهش عملكرد دانه در همه ژنوتيپ‌هاي مورد مطالعه شد. بيشترين ميزان كاهش عملكرد دانه در همه ژنوتيپ‌ها مربوط به شوري 8 دسي‌زيمنس بر متر بود. تجزيه كلاستر نشان داد كه در شوري 4 و 8 دسي‌زيمنس بر متر، بين ژنوتيپ‌هاي مورد مطالعه از نظر شاخص‌هاي تحمل به تنش تنوع مطلوبي وجود داشت. بر اساس نتايج شاخص‌هاي تحمل و حساسيت، تلاقي جلودار × دانش در هر دو شرايط شوري 4 و 8 دسي‌زيمنس بر متر از نظر شاخص‌هاي مقاومت، بالاترين مقدار را به خود اختصاص داده و به عنوان يك ژنوتيپ متحمل شناخته شد. همچنين در شوري 4 دسي‌زيمنس بر متر تلاقي دانش × پرتو و در شوري 8 دسي‌زيمنس بر متر ژنوتيپ دانش به عنوان ژنوتيپ حساس تشخيص داده شدند.
چكيده لاتين :
Salinity stress is one of the most important abiotic stresses that restricts the growth of crops.
In order to group the rice genotypes resulting from crossing of improved cultivars at salinity
stress conditions, a factorial experiment was conducted in a randomized complete block design
with three replications under greenhouse conditions at Sari agricultural sciences and Natural
Resources University in 2018. The treatments in the experiment included salinity stress factor at
three levels (control, 4 and 8 dS/m) and nine rice genotypes. The different genotypes were
grouped based on stress tolerance indices. The results showed that salinity stress reduced grain
yield in all genotypes. The highest reduction in grain yield was related to salinity of 8 dS/m in
all genotypes. Cluster analysis showed that a good variation between the studied genotypes in
terms of stress tolerance indices at the salinity of 4 and 8 dS/m. Based on the results of tolerance
indices the Jelodar × Danesh genotype had the highest value in terms of tolerance indices in
both salinity conditions of 4 and 8 dS/m and was recognized as a tolerant genotype. Also, the
genotype Danesh × Parto, in salinity of 4 dS/m and Danesh genotype in salinity of 8 dS/m, were
known as susceptible genotype.
عنوان نشريه :
پژوهشنامه اصلاح گياهان زراعي
