اثر فاصله كاشت و تعداد شاخه رويشي بر شاخص‌هاي فتوسنتز و عملكرد تمشك سياه ‌‌بي‌خار (Rubus fruticosis aggr.)

Effect of plant spacing and primocane number on photosynthesis and yield indices of Thornless blackberry (Rubus fruticosis aggr.)

مديريت بهينه عوامل محيطي به‌ويژه نور خورشيد در كشت داربستي تمشك،يكي از راهكارهاي افزايش ميزان محصول و كيفيت آن است. به‌منظور بررسي تأثير فاصله كاشت و تعداد شاخه رويشي بر خصوصيات فتوسنتزي و عملكرد تمشك سياه بي‌خار، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك­ هاي كامل تصادفي با 4 تكرار، در باغ تجاري چهارساله تمشك سياه بي­خار، واقع در شهرستان ساري، انجام گرفت. تيمارها بصورت فاصله كاشت روي رديف در دو سطح 1.5 و 2.5 متر و تعداد شاخه رويشي در هر بوته در دو سطح چهار و شش شاخه تنظيم شد. نتايج مقايسه ميانگين نشان داد كه بيشترين مساحت پنج برگ به ميزان 140.6 سانتي‌متر مربع، در فاصله كاشت 2.5 متر و چهار شاخه در مقايسه با ساير تيمارها، ثبت شد. بيشترين عملكرد شاخه و بوته به ترتيب با 1.74 و 8.65 كيلوگرم در فاصله كاشت 2.5 متر بود. ميوه‌هاي برداشت‌شده از بوته‌هاي با فاصله كاشت 1.5 متر، بالاترين ميزان آنتوسيانين كل، فعاليت آنتي­ اكسيداني، اندازه ميوه و بيشترين نرخ فتوسنتز با ميانگين 5.58 ميكرومول بر مترمربع در ثانيه را داشت. همچنين كمترين دماي برگ (32.5 درجه سانتي‌گراد) در اين تيمار ثبت شد. بر اساس نتايج اين پژوهش، با كاهش فاصله بوته تمشك، كاهش دماي برگ منجر به افزايش نرخ فتوسنتز و عملكرد بالقوه در هر شاخه مي­گردد و برعكس در فاصله بيشتر، افزايش تعداد شاخه براي جبران تراكم و درنتيجه افزايش عملكرد كل در هكتار ضروري است.

Optimal management of environmental factors, especially sunlight, in the trellis type cultivation of raspberry is one of the ways to increase the yield and quality of the crop. In order to investigate the effect of planting distance and number of vegetative branches on photosynthetic parameters and yield of Thornless blackberry, a factorial randomized complete block experiment with 4 replications was conducted in the four-year-old commercial garden of blackberry, located in Sari. . Treatments were row spacing at two levels of 1.5 and 2.5 meters and the number of vegetative branches per plant at two levels of 4 and 6 branches. The results of mean comparison showed that the highest area of ​​five leaves (140.6 cm) was belonging to the planting distance of 2.5 m and four branches. The highest production of branches and plants was observed in planting distance of 2.5 m (1.74 and 8.65 kg), respectively. Fruits harvested from plants with planting distance of 1.5 m had the highest amount of total anthocyanins, antioxidant activity, fruit size and the highest rate of photosynthesis (with an average of 5.58 μmol /m2.s). Also, the lowest leaf temperature (32.5°C) was recorded in this treatment. According to the results of his study, by reducing the distance between the raspberry plants, reducing the leaf temperature leads to an increase in photosynthesis rate and potential yield per branch. Conversely, at greater planting intervals, an increase in the number of branches is necessary to compensate the density and thus increase the total yield per hectare.